نویسنده : دکتر شهاب سلامی
باید بدانیم که شاداب شدن پوست در عرض یک روز امکان پذیر نیست. اما شاید دانستن این موضوع برایتان تعجب آور باشد که می توانید پوست خود را در مدت کوتاه یک ماهه بهبود ببخشید. یک ماه مدت زمان لازم برای جایگزین شدن سلولهای جدید به جای سلولهای قدیمی است. این توصیه ها را در مراقبت از پوست خود به کار بگیرید تا در مدت بسیار کوتاهی پوست شادابی داشته باشید. در این مطلب از سایت آزمایشگاه ، به این نکته پرداخته ایم.
نکات مهم برای داشتن پوستی شفاف و شاداب
*اول با ماساژ دائمی کار خود را آغاز کنید.
درمان ماساژی سلولهای مرده انباشته روی پوست شما را از بین می برد. اگر این سلولهای مرده از بین نروند، منافذ پوست را می بندند و موجب بوجود آمدن جوش می شوند
*سپس مولتی ویتامین بخورید. خوردن مولتی ویتامین بهترین راه برای تکمیل رژیمی است که شامل مواد غذایی کافی نیست.
البته باید مراقب باشید که در خوردن ویتامین زیاده روی نکنید. پوست شما مانند دیگر ارگانهای بدنتان است که نیاز به تعادلی مناسب بین ویتامینها و مواد غذایی دارد.
از جمله ویتامین هایی که فواید زیادی برای سلامت پوست دارند، می توان به ویتامین های A,B1,B6, C, D اشاره کرد.
ویتامین A
این ویتامین بیشتر از ویتامینهای دیگر برای پوست لازم است و باعث لطافت و رطوبت پوست می شود و برای رشد و نمو بدن، پوست ،مو، ناخنها ، دندانها و حفط قدرت بینایی ضروری است.
سبزی های دارای برگ سبز مثل اسفناج و سبزی های زرد و نارنجی مثل هویج (در یک هویج بزرگ به مقدار ۵۰۰۰ واحد یافت می شود.) همچنین زردآلو، گوجه فرنگی ، لبنیات ، جگر و اسفناج دارای مقدار زیادی از این ویتامین هستند.
ویتامینB1
باعث پایین آوردن میزان اسیدهای چرب می شود.ویتامینB1 نرم کننده مو، ضد سلولیت و ضد آکنه(جوش)است.منبع مهم آن خمیرترش(مایه خمیر)است.این ویتامین جزو ویتامینهای حیاتی و ضروری می باشدو برای ماهیچه، پوست و مو مفیداست. در مایه خمیر ترش ،مخمر آبجو ، جوانه گندم، تخم آفتابگردان ،اسفناج، هویج ، زرده تخم مرغ و جگر مرغ، شیر گاو نجوشیده ،سبوس برنج و سیب زمینی یافت می شود. کمبود این ویتامین در بدن باعث ایجاد اختلالاتی روی اعصاب، معده و قلب می شود.
ویتامین B6
برای از بین بردن خشکی مو و برای مغز مفید است همچنین کمبود آن باعث التهاب (قرمزی، ورم، درد)، ترک و خشک شدن لبها می گردد. منابع آن عبارتند از: جوانه گندم. مرغ، ماهی، قلوه ، کبد، تخم مرغ،مخمر، سبوس گندم، غلات، سیب زمینی، موز و جو دوسر. ویتامین B6 ، در غذاهای فریزشده یا فرآورده های غذایی (مانند گوشت) از بین می رود.
ویتامینB۱۲
کمبود این ویتامین در بدن اختلالاتی در خون ایجاد می نماید و به عبارتی دیگرسبب کم خونی می شود. این ویتامین در شیر، تخم مرغ، جگر، سبوس برنج، جوانه ی گندم به وفور یافت می شود.
ویتامین C
برای رشد و ترمیم بافت ها و نسوج در همه قسمتهای بدن ضروری است. این ویتامین برای تشکیل کلاژن (که یک پروتئین مهم در تشکیل پوست، بافت ترمیم یافته، تاندون، رباط ها و عروق خونی است) لازم است.این ویتامین در آب ، محلول است و در میوه ها و سبزیجات تازه وجود دارد . این ویتامین اثر مهم ضد اکسیدکنندگی(آنتی اکسیدان) دارد و سبب تولید کلاژن می شود .
این ویتامین به مواد آرایشی – بهداشتی اضافه می شود زیرا خاصیت ضد اکسیدکنندگی آن سبب رفع لکه های پوست و جلوگیری از پیری زودرس می شود، از بروز چین و چروک در سطح پوست جلوگیری می کند و از طرف دیگر تولید ویتامینE را افزایش می دهد . این ویتامین سبب کاهش قرمزی پوست ناشی از آفتاب و نیز کاهش عوارض آفتاب سوختگی می شود . اثر ضد التهابی این ویتامین تأثیر مفیدی در درمان بیماری هایی چون اگزما و پسوریازیس دارد .
ویتامین C جهت نوسازی سلول ضروری بوده، ضد آلرژی و دافع سموم بدن است. می توان آن را در بسیاری از میوه جات و سبزیجات پیدا کرد. مواد غذایی که غنی از ویتامین C هستند شامل آب پرتقال، فلفل سبز، هندوانه، خربزه، گریب فروت، گرمک، توت فرنگی، انبه، گل کلم، آب گوجه فرنگی، کلم فندقی، گل کلم،کاهو. ویتامین C همچنین در برگ های سبز پخته شده یا خام (کلم، اسفناج)، گوجه فرنگی تازه و سیب زمینی، کدو تنبل، تمشک و آناناس نیز یافت می شود. ویتامین C به نور، هوا و گرما حساس است. خوردن سبزیجات خام و یا مختصری پخته شده جذب ویتامین “سی” شما را افزایش می دهد.
ویتامین D
این ویتامین، « ویتامین آفتاب» نام دارد؛ زیرا پوست بدن می تواند در مقابل اشعه ی ماوراءبنفش نورخورشید این ویتامین را بسازد. ویتامینD به دلیل تسریع در جذب کلسیم، در جلوگیری از راشیتیسم مؤثر است و غدد چربی زیر پوست را تحریک می کند که از طریق ترشحات این غدد، پوست نرم و لطیف می شود. از آنجا که تابش نورآفتاب به پوست صدمه می زند، بهترآنست که در رژیم غذایی خود از مواد حاوی ویتامینD استفاده نماییم.
ویتامین D ضد ترک است و برای رفع چین وچروک های پوست و سفید شدن مو، جوشهای صورت و خشکی پوست توصیه میشود. همچنین ویتامین D به جذب کلسیم و فسفر کمک میکند، استخوانها، دندانها ، و بافتهای کبد شما احتیاج زیادی به این ویتامین دارند. غذاهایی که شامل ویتامین « D» هستند عبارتند از:روغن ماهی، سالمون ، قارچ ، حبوبات ، زرده تخم مرغ ؛ همچنین نور خورشید منبع طبیعی برای ویتامین «D» است .
تمامی این ویتامین ها آزمایش خاص خود را دارند . با انجام این آزمایش هامی توانید مقدار ویتامین های بدن خود را کنترل کنید.
*در مرحله سوم قبل از خواب صورت خود را بشوئید،خوابیدن با صورت نشسته بدترین کاری است که می توانید با پوست خود انجام دهید. اگر سلولهای مرده موقع خواب روی پوست شما باقی بمانند، موجب بسته شدن منافذ پوست و ایجاد جوش می شوند. تا جایی که می توانید از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
درست پس از دوش گرفتن، وقتی پوست شما هنوز مرطوب است، از کرم مرطوب کننده استفاده کنید، این کار به پوست کمک می کند تا رطوبت جذب کرده در هنگام دوش گرفتن را در خود حفظ کند.
مرحله بعدی آرامش است.داشتن استرس زیادی دارای اثرات منفی بر روی تمامی اعضای بدن از جمله پوست می گذارد. وقتی استرس داشته باشید، پوستتان زودتر پیر می شود. استفاده از فنون «مدیتیشن» در کاهش استرس و کمک به آرامش جسمی و روحی شما مؤثر است.
کاری کنید که خونتان گردش و پمپاژ سریعتری داشته باشد..وقتی ورزش می کنید، گردش خون شما سریع تر می شود، بنابراین ویتامینها، مواد معدنی و اکسیژن به پوستتان رسیده و آن را شاداب تر می کند.
*مراقب مقدار نمک در رژیم خود باشید
برخی افراد نسبت به ید موجود در نمک طعام حساس هستند به همین خاطر مقدار زیاد مصرف آن موجب ایجاد کهیر و جوش روی پوست می شود.
*به خالهای صورت توجه کنید
با استفاده از آینه سر تا پای خود را چک کنید، بخصوص به خالهای جدید خود خوب دقت کنید. زیرا در اکثر موارد، بیماری ملانوم که خطرناک ترین شکل سرطان پوست است از خالها ناشی می شود.مقداری روغن در رژیم غذایی خود بگنجانید.رژیم غذایی با روغن بسیار کم که در آن کمتر از ۱۰ درصد کالری از روغن تأمین می شود، ممکن است در طی زمان باعث خشکی پوست شود. روغنهایی که برای پوست خوب هستند شامل روغن زیتون، آووکادو، کره بادام زمینی و روغن دانه های گیاهی و مغزهای آجیلی است.
* آب بنوشید
وقتی تشنه هستید پوستتان خشک و تیره به نظر می رسد اما توجه کنید که از نوشیدنیهای ساده به جای نوشیدنیهای گازدار استفاده کنید. میوه جات و سبزیجات نیز منابع خوبی برای تأمین آب بدن هستند زیرا بسیاری از آنها شامل بیش از ۷۵ درصد آب هستند.
* زود بخوابید
کمبود خواب دارای اثرات منفی روی پوست است؛ صورت شما رنگ طبیعی خود را از دست می دهد و چشمانتان گود می افتد. همچنین دلیل دیگری نیز برای اثبات فواید خواب بر روی پوست شما وجود دارد.
هورمون های بدن خود را کنترل کنیم
*هورمون هایی که روی پوست ما اثر دارند عبارتند از :
انسولین پوست را بیمار میکند
در رابطه با تغییرات هورمونها و پوست، نقش هورمون انسولین اهمیت بسیاری دارد. اختلال در ترشح این هورمون به بیماری دیابت منجر میشود. این بیماری بیشتر ارگانهای بدن از جمله پوست را درگیر میکند. تغییراتی که دیابت در پوست ایجاد میکند، به صورت قرمزی صورت و افزایش رنگدانه پوست ـ طوری که چهره فرد برنزه میشود ـ نمایان میشود. افزایش رنگدانه پوست بیشتر در نواحی چینها مانند چین گردن، زیربغلها و کشاله ران رخ میدهد.
مشکل دیگری که این بیماری ایجاد میکند، نکروز یا از بین رفتن انگشتان دست و پاست و پوست بدن ممکن است به رنگ نارنجی و زرد درآید. تاولهای غیرالتهابی نیز ممکن است در اندام تحتانی به دلایل ناشناخته به وجود بیاید. در بعضی افراد تاولهای ریزی در ناحیه ساق پا ایجاد میشود که اطراف آن هیچ گونه قرمزی ندارد و کاملا بدون علامت است. در عدهای دیگر مشکلات پوستی بیشتر به صورت تغییرات مفصلی ایجاد میشود، به این صورت که پوست در ناحیه مفصلهای کوچک مانند انگشتان ضخیم میشود. این حالت باعث اختلال در حرکت انگشتان میشود و بیشتر در مواردی که دیابت کنترل نشده و همراه با درگیری کلیه و چشم باشد، اتفاق میافتد. برخی ضایعات قهوهای رنگ نیز در نواحی ساق پا افزایش پیدا میکند که گاهی زخمی میشود و ممکن است بیمار را تا مدتها درگیر کند.
از دیگر مشکلات پوستی، بروز ضایعات قرمز رنگ مدور همراه با بثورات است که در عدهای از بیماران دیده میشود. دلیل آن افزایش تری گلیسرید در بیمارانی است که دیابتشان کنترل نشده باشد. دیابت روی موها هم آثار منفی زیادی دارد. برای مثال در ناحیه موها بثورات پوسته دار به وجود میآید و بیشتر در افراد دیابتی که مشکل کلیه نیز دارند شایع است. دیابتیها نسبت به عفونتهای قارچی مستعدترند و بیشتر اوقات این ضایعات در ناحیه لبها و گوشه لب ایجاد میشود.
آزمایش مربوط به این هورمون Insolin نام دارد . که با انجام آن مقدار انسولین بدن شما سنجیده می شود. این آزمایش در بهترین آزمایشگاه پزشکی قابل انجام است.
تیروئید نسخه پوستتان را میپیچد
کم کاری و پرکاری غده تیروئید تغییراتی در پوست ایجاد میکند. در مواردی که فرد دچار پرکاری تیروئیدی است، پوست، نرم و مخملی، نازک، گرم و همراه با تعریق زیاد است و ممکن است فرد دچار افزایش رنگدانه در پوست شود. خارش در نواحی مختلف بدن و تورم ساق پا و کهیر از علائم دیگر پرکاری تیروئید است که بیشتر اوقات فرد پس از مراجعه به پزشک متوجه بیماریاش میشود و لکههای برص و نازکی موها و ریزش آنها در افراد مبتلا، شیوع بیشتری دارد. ریزش منطقهای مو، شکنندگی ناخنها و چکشی شدن ناخن از علائم دیگر این بیماری است. از سوی دیگر، کاهش ترشح هورمون تیروئید نیز مشکلاتی را برای پوست و مو به وجود میآورد. در این افراد پوست خشک وخشن، سرد و رنگ پریده است.
ممکن است پوست متورم شود و تغییر رنگ پوست به رنگ زرد شایع است. پوست براحتی کبود میشود که دلیل آن شکنندگی عروق است و با کوچکترین ضربه کبودیهایی در آن ایجاد میشود. خشکی و افزایش ضخامت پوست و پوسته پوسته شدن در این افراد بیشتر دیده میشود. در موها بیشتر اوقات شاهد خشن و شکننده شدن، کاهش رشد مو و کم مویی یک سوم خارجی ابرو هستیم. ناخنها در این افراد نازک و شکننده و رشد آن کم میشود.
آزمایش های مربوط به تیروئید عبارتند از T3, T4 , TSH , TPO, T3UP , FT4 , FT3
کاهش و افزایش هورمون کورتیزول
مشکل دیگری که در اثر اختلال هورمونی در پوست به وجود میآید، به دلیل افزایش و کاهش هورمون کورتیزول است. در افرادی که میزان کورتیزول سرم خونشان افزایش پیدا میکند بیماری «کوشینیگ» به وجود میآید و افرادی که کورتیزول خونشان کم میشود دچار بیماری «آدیسون» میشوند. افزایش سرم کورتیزول یا منشا داخلی دارد یا به دلیل استفاده زیاد از داروهای کورتونی به دلیل بیماری خاص است. در این حالت این افراد معمولا شکم و سینههای پر، دست و پای کوچک، تنههای بزرگ و صورتی گرد و گونههای پر دارند که در اصطلاح صورت ماه شکل نامیده میشود. قسمت پشت گردن و شانههایشان پر و حجیم است و پوست این افراد شکننده و ترکهایی در نواحی شکم و رانها و بازوها دارند. ترمیم زخم در آنها طول میکشد و با کوچکترین ضربه به پوست دچار خون مردگی میشوند. این گروه به عفونتهای قارچی، آکنه و پرمویی مستعد هستند.
نقطه مقابل این گروه، بیماری آدیسون است که در اثر کاهش ترشح هورمون کورتیزول به وجود میآید. در این بیماری پوست دچار تغییرات رنگدانهای میشود؛ یعنی در بعضی از نقاط پوست پررنگتر، خطوط کف دست پررنگتر و خالها نیز بیشتر میشود و غضروفها نیز دچار سفتی میشود، بخصوص غضروف گوش
آزمایش های مربوط به این هورمون :
CORTISOL Am که باید بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح انجام شود و کورتیزول پایه خون محسوب می شود.
CORTISOL Pm که بین ۴ تا ۸ عصر انجام میشود که در این آزمایش میزان کورتیزول عصر خون سنجیده می شود.
نقش هورمونهای زنانه و مردانه بر پوست
افزایش سطح هورمونهای تخمدان در زنان، مشکلاتی در پوست ایجاد میکند. خانمهایی که کیست زیادی در ناحیه تخمدان دارند، عموما چاق هستند، جوشهای آکنهای در صورت و بدن دارند و بیشتر اوقات در ناحیه صورت و اطراف سینه دچار پرمویی هستند.
اما کاهش هورمونهای تخمدان، به دلیل بیماری خاص یا افزایش سن و یائسگی رخ میدهد. این افراد دچار کاهش موی سر شده و رشد ناخنها در آنها کم میشود. کم شدن چربی پوست و در اثر آن خشک و چروک شدن آن از عوارض دیگر کاهش ترشح هورمون هاست. در این خانمها میزان هورمونهای تخمدان کم میشود ولی هورمونهای تستسترون که به طور طبیعی در خون خانمها کم است، بیشتر شده و باعث ایجاد موهای زائد در ناحیه صورت و سینه میشود.
جوانانی که به دلیل ورزش از داروهایی حاوی تستسترون استفاده میکنند تا ماهیچههایشان را حجیم کنند، دچار عوارض ناخواستهای مانند افزایش جوشهای صورت میشوند..
یکی دیگر از عوارض این داروها ترکهای پوستی مشابه ترکهای دوران بارداری است.
آزمایش های مربوط به هورمون های زنانه FSH و LH نام دارند و آزمایش مربوط به هورمون مردانه Testestron نام دارد که برای انجام آن ها نیاز به ناشتایی نمی باشد.
*چهره خود را شاد نگه دارید
این یک حقیقت است که وقتی حال شما بهتر باشد، پوستتان شاداب تر به نظر می رسد. وقتی خوشحال هستید، جریان خون در پوست شما افزایش می یابد و باعث سرخ شدن پوست شما می شود. کودکی را در آغوش بگیرید، درختی بکارید، یا جوک بگویید تا لبخند را بر روی صورت خود و دیگران بنشانید.
نویسنده مطالب فوق آزمایشگاه جردن نیست و برگرفته از مراجع دیگر می باشد .