آزمایش شمارش گلبول های قرمز یک نوع آزمایش خون است که به منظور تعیین تعداد، اندازه و شکل گلبول های قرمز در خون انجام می شود. این آزمایش می تواند اختلالات متعددی مانند کم خونی، کم آبی بدن و بیماری های دیگر را شناسایی کند.
در این مطلب تمامی نکات مهم برای شما معرفی شده است. در ادامه با ما همراه باشید.
آزمایش شمارش گلبول های قرمزچیست؟
آزمایش شمارش گلبول های قرمز برای اندازه گیری مقدار یا تعداد گلبول های قرمز در خون است. گلبول های قرمز در مغز استخوان ساخته می شوند و حاوی هموگلوبین هستند، پروتئینی که به انتقال اکسیژن به تمام قسمت های بدن کمک می کند. به طور کلی، میزان اکسیژنی که به تمام قسمت های بدن منتقل می شود، بر اساس تعداد گلبول های قرمز است.
آزمایش شمارش گلبول های قرمز اغلب به عنوان جزئی از شمارش کامل خون یا آزمایش CBC برای اندازه گیری انواع دیگر سلول های خونی در بدن انجام می شود. زنان معمولاً تعداد گلبول‌های قرمز کمتری نسبت به مردان دارند، اما این میزان با افزایش سن کاهش می‌یابد. شمارش گلبول خون قرمز طبیعی عبارت است از:
📌 در مردان:
6.1 – 4.7 میلیون سلول در میکرولیتر
📌 در زنان:
5.4 – 4.2 میلیون سلول در میکرولیتر
بیشتر بخوانید: آزمایش خون(CBC)
پزشکان از نتایج شمارش گلبول های قرمز برای تشخیص برخی بیماری های مرتبط با خون مانند کم خونی فقر آهن استفاده می کنند، وضعیتی که گلبول های قرمز خون کمتر از حد معمول است. همچنین برای نشان دادن شرایطی مانند بیماری های کلیوی، خونریزی داخلی و حتی سوء تغذیه (زمانی که رژیم غذایی، مواد مغذی کافی برای رفع نیازهای بدن را ندارد) استفاده می شود.
آزمایش شمارش گلبول های قرمز برای چه مواردی استفاده می شود؟
هدف اصلی آزمایش شمارش گلبول‌های قرمز، تعیین میزان دقیق گلبول‌های قرمز خون و تشخیص طبیعی یا غیرطبیعی بودن آن‌ها است. آزمایش شمارش RBC نیز در آزمایش خون معمول افراد در طول معاینات، عمدتاً به عنوان جزئی از شمارش کامل خون گنجانده شده است. اندازه گیری دقیق گلبول های قرمز در خون به تشخیص کم خونی و انواع مختلف آن کمک می کند. تعداد کم گلبول های قرمز نشان دهنده کم خونی است، اما آزمایش های اضافی نیز برای تعیین علت زمینه ای مورد نیاز است.
به غیر از کم خونی، این آزمایش می تواند سایر بیماری های زمینه ای مانند سرطان کلیه، سرطان گلبول های سفید و مشکلات مغز استخوان را نیز نشان دهد.
چه زمانی به آزمایش تعداد RBC نیاز است؟
اگر تعداد گلبول های قرمز خیلی زیاد یا کم باشد، پزشک این آزمایش را تجویز می کند.
علائم تعداد کم RBC:
- تنگی نفس
- خستگی
- سرگیجه
- ضعف یا سبکی سر
- سردرد
- افزایش ضربان قلب
- پوست رنگ پریده
تعداد بالای RBC علائمی مانند:
- تنگی نفس
- خستگی
- درد مفاصل شدید
- خارش پوست به خصوص بعد از حمام
- حساسیت در کف دست و پا
- اختلال خواب
این آزمایش اغلب به عنوان بخشی از آزمایش CBC انجام می شود. این روش به پزشک کمک می کند تا اجزای مختلف خون از جمله گلبول های قرمز، گلبول های سفید، هموگلوبین، هماتوکریت و پلاکت ها را اندازه گیری کند. آزمایش خون RBC در شرایطی که پزشک مشکوک به پایین بودن اکسیژن در فرد باشد انجام می شود. مانند:
- تنفس نامنظم
- رنگ آبی پوست
- تحریک پذیری و بی قراری
- گیجی
بیشتر بدانید: آزمایش شمارش گلبول های سفید (WBC)
چه نوع نمونه ای برای آزمایش RBC مورد نیاز است؟
آزمایش RBC را می توان در مطب پزشک، آزمایشگاه یا هر محیط پزشکی دیگری انجام داد. پزشک یا تکنسین آزمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ فرد خون می گیرد. پس از جمع آوری خون کافی در ویال یا لوله، نمونه برای آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود.
آمادگی قبل از انجام آزمایش شمارش گلبول های قرمز چگونه است؟
هیچ آمادگی خاصی قبل از انجام آزمایش RBC لازم نیست. با این حال، برخی داروها می توانند بر نتایج خون تأثیر بگذارند، بنابراین در مورد مصرف هر نوع دارو، پزشک باید مطلع شود.
نتایج آزمایش RBC به چه معنا است؟
محدوده طبیعی RBC شامل موارد زیر است. با این حال، این محدوده ها می توانند بسته به آزمایشگاه انتخابی برای آزمایش متفاوت باشند.
- برای مردان: 6.1-4.7 mcL
- برای زنان: 5.2 – 4.2 mcL
- برای کودکان: 5.5 – 4.0 mcL
افراد با تعداد RBC بالا معمولاً اریتروسیتوز دارند که ممکن است به دلایل زیر باشد:
- بیماری های مادرزادی قلبی
- سیگار کشیدن
- کارسینوم سلول کلیه، یعنی نوعی تومور کلیوی
- کم آبی شدید
- پلی سیتمی ورا، به عنوان مثال، یک اختلال مغز استخوان که منجر به تولید بیش از حد گلبول های قرمز می شود و اغلب با یک جهش ژنتیکی مرتبط است.
- فیبروز ریوی
جابجایی به مکانی با ارتفاع بالاتر به دلیل اکسیژن کم در هوا نیز می تواند تعداد گلبول های قرمز را تغییر دهد. یکی دیگر از عواملی که بر تعداد گلبول های قرمز تأثیر می گذارد، داروهای خاصی مانند متیل دوپا و جنتامایسین است. علاوه بر این، می تواند به دلیل آپنه خواب، فیبروز ریوی، و سایر شرایط بهداشتی شامل سطوح پایین اکسیژن خون باشد.
تعداد کمتر از حد طبیعی RBC می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- نارسایی مغز استخوان
- کم خونی
- همولیز، یعنی تخریب RBC به دلیل آسیب عروق خونی و انتقال خون
- کمبود اریتروپویتین به دلیل کم خونی در افراد مبتلا به اختلالات مزمن کلیوی
- سرطان خون
- خونریزی داخلی یا خارجی
- سوء تغذیه
- مولتیپل میلوما، یعنی سرطان سلول های پلاسما در مغز استخوان
- بارداری
- اختلالات مربوط به تیروئید
- کمبود مواد مغذی مانند آهن، مس، ویتامین B6 یا B12 و فولات
- برخی از داروها همچنین می توانند تعداد گلبول های قرمز خون را کاهش دهند مانند:
- هیدانتوئین (برای تشنج و اسپاسم عضلانی)
- داروهای شیمی درمانی
- کینیدین (برای ضربان قلب نامنظم)
- کلرامفنیکل (برای عفونت های باکتریایی)
- آزمایش مرتبط: CBC (شمارش کامل خون)، آزمایش آهن، اسمیر خون، آزمایش هماتوکریت.
انجام آزمایش RBC در منزل توسط آزمایشگاه جردن
شما می توانید بدون صرف هزینه و وقت اضافی، آزمایش RBC و سایر آزمایش ها را در منزل خود انجام دهید. آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن مجهز به مدرن ترین و به روز ترین تجهیزات آزمایشگاهی بهترین خدمات آزمایشگاهی را تحت پوشش بیمه های پایه و تکمیلی به شما ارائه می دهد.
چنانچه درخواست اعزام نمونه گیر به منزل و یا محل کار خود دارید ، با شماره های 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید.
