بیماری قند خون یکی از مشکلات بسیار شایع در میان انسان ها است. که معمولا به صورت ژنتیکی می تواند به فرزندان نیز منتقل شود. بالا بودن قند خون و یا افت قند خون از جمله بیماری هایی است که متاسفانه امروزه در نوجوانان و جوانان نیز به اندازه افراد مسن مشاهده می شود. تست قند خون بهترین و موثرترین روش برای ارزیابی میزان قند خون است. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با تست قند خون و انواع آن، بیشتر آشنا کنیم.

تست قند خون چیست؟

به طور کلی بدن برای انجام فعالیت های روزمره به انرژی کافی نیاز دارد. این انرژی زمانی به دست می آید که غذاهای خورده شده هضم می شوند. سپس کربوهیدرات های موجود در آن ها به گلوکز (قند خون) تبدیل می شوند و در خون جریان پیدا می کنند. به همین دلیل است که پس از صرف غذا و مواد خوراکی حاوی کربوهیدرات، میزان گلوکز در بدن افزایش پیدا می کند. با افزایش گلوکز در بدن، پانکراس یا همان لوزالمعده هورمون انسولین ترشح می نماید. که موجب کاهش تدریجی قند خون می شود. در صورتی که این هورمون بیشتر و یا کمتر از حد نرمال ترشح شود، قند خون نیز افزایش می یابد و یا کاهش پیدا می کند. که در نهایت می تواند موجب آسیب رساندن به بسیاری از اعضای بدن مانند کلیه ها شود. در صورت وجود این مشکل، با انجام تست قند خون می توان میزان دقیق انسولین در بدن را اندازه گیری نمود. تا به موقع برای درمان آن اقدام کرد و از بروز عوارض احتمالی نیز جلوگیری نمود.

تست قند خون ناشتا

یکی از رایج ترین انواع تست قند خون، انجام آزمایش قند خون به صورت ناشتا است. معمولا از این آزمایش برای تشخیص اولیه بیماری های دیابت نوع ۱ و نوع ۲ استفاده می شود. تست قند خون ناشتا به طور معمول در ابتدای صبح انجام می شود. زیرا فرد باید حداقل ۸ و حداکثر ۱۲ ساعت ناشتا باشد. انجام این آزمایش در تشخیص بیماری پیش دیابت نیز موثر است.

در صورتی که نتیجه این تست قند خون میزان قند خون فرد را کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر نشان دهد، به معنای طبیعی بودن میزان قند خون فرد است. اما در صورتی که این میزان بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ قرار بگیرد، احتمال ابتلا فرد به پیش دیابت وجود دارد. اگر میزان قند خون بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر باشد، به معنای ابتلا فرد به دیابت می باشد.

اگر می خواهید نتیجه این آزمایش از دقت بالایی برخوردار باشد، بهتر است ۱۲ ساعت پیش از آزمایش ناشتا باشید. همچنین از مصرف نمودن داروهایی نظیر انسولین و استامینوفن، هرگونه نوشیدنی به جز آب مانند قهوه و چای خودداری نمایید. به طور کلی در صورتی که نتیجه آزمایش قند خون را بالاتر از حد طبیعی خود نشان دهد. برای اطمینان از بیماری پیش دیابت و یا دیابت نیاز به تکرار آزمایش می باشد.

تست قند خون در بارداری

بسیاری از بانوان بدون اینکه سابقه دیابت و افزایش قند خون داشته باشند، در دوران بارداری دچار افزایش قند خون می شوند. این نوع از دیابت را دیابت بارداری می نامند، که معمولا پس از زایمان نیز برطرف می شود. البته در صورتی که این دیابت به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد، احتمال بروز مشکل برای مادر و جنین وجود دارد. به همین دلیل در زمان مشخصی از بارداری پزشک انجام تست قند خون را تجویز می نماید تا در صورت بروز این بیماری آن را تشخیص دهد. این تست معمولا به صورت دو مرحله ای انجام می شود. که در صورت مثبت بودن هر دو مرحله، فرد به دیابت بارداری دچار است. در مرحله اول تست به صورت ناشتا انجام می شود. که در حالت نرمال باید میزان قند خون در این آزمایش کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد. پس از آن فرد باید محلول گلوکز را بخورد و دو ساعت بعد از تست اول، آزمایش دوم را انجام دهد. در این تست نیز میزان نرمال قند خون کمتر ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر می باشد.

تست قند خون تحمل گلوکز

از دیگر انواع تست قند خون، آزمایش تحمل گلوکز می باشد، این آزمایش نیاز به ناشتایی دارد. به همین دلیل باید ۸ ساعت ناشتا باشید و سپس این آزمایش را انجام دهید. این آزمایش به گونه ای است که ابتلا به صورت ناشتا از فرد نمونه گرفته می شود. سپس محلولی حاوی ۷۵ گرم گلوکز به فرد داده می شود تا آن را بخورد. پس از دو ساعت مجدد نمونه گیری انجام می گردد. در صورتی که آزمایش دوم کمتر از ۱۳۹ میلی گرم در دسی لیتر باشد، به معنای قند خون نرمال فرد است. اما اگر این میزان بیشتر از ۱۴۰ تا ۱۹۹ باشد، فرد مشکوک به پیش دیابت است. همچنین در صورتی که این عدد بالای ۲۰۰ مشخص شود، فرد به دیابت مبتلا است. که در این صورت برای اطمینان کامل مجدد آزمایش انجام می شود.

در تمامی آزمایش های قند خون در صورتی که نتیجه تست نشان از ابتلا فرد به پیش دیابت و یا دیابت باشد. برای اطمینان از نتیجه آزمایش نیاز به انجام آزمایش مجدد می باشد.

تست قند خون با بررسی هموگلوبین

در این آزمایش قند خون نیز با اندازه گیری میزان هموگلوبین در طول یک دوره سه ماهه، میزان کنترل قند خون را مورد بررسی قرار می دهند. معمولا این آزمایش را افرادی انجام می دهند که به دیابت دچار هستند. نتیجه این تست برای افراد معمولی بسیار پایین تر از ۷ می باشد. اما در افراد دیابتی باید نزدیک به ۷ باشد. که به معنای کنترل مناسب میزان قند خون این افراد می باشد.

تست قند خون به صورت تصادفی

ناشتا بودن در این آزمایش هیچ اهمیتی ندارد. یعنی فرد می توانید هر زمانی از روز برای انجام این آزمایش اقدام نماید. معمولا این تست قند خون چند بار در طول یک روز انجام می شود. تا تغییرات میزان قند خون فرد در طول یک روز و در زمان های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در آزمایش قند خون تصادفی با توجه به تغییرات میزان قند خون به مشکلات احتمالی پیش دیابت و یا دیابت پی خواهند برد.