سرطان کیسه صفرا زمانی اتفاق میافتد که سلولهای سرطانی در بافتهای تشکیلدهنده کیسه صفرا ایجاد میشوند. این اندام مسئول ذخیره صفرا است، مایعی که کبد، برای هضم چربی و حذف سایر مواد زائد بدن می سازد. هنگامی که سرطان در کیسه صفرا رخ می دهد، به طور معمول از قسمت های داخلی اندام، قبل از گسترش به بافت اطراف و گسترش بالقوه به کبد و سایر اندام های مجاور شروع می شود. از آنجایی که کیسه صفرا اندام کوچکی است و در اطراف آن کبد قرار دارد، تشخیص زودهنگام اغلب دشوار است. در نتیجه، این وضعیت معمولاً در مراحل پایانی شناسایی میشود و درمان آن را دشوارتر میکند.
علل سرطان کیسه صفرا
علت سرطان کیسه صفرا در بیشتر موارد مشخص نیست، اما عوامل خطر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- داشتن سنگ کیسه صفرا یا التهاب کیسه صفرا (اگرچه اکثر افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا به سرطان مبتلا نمی شوند).
- سابقه خانوادگی در این زمینه می تواند منجر به افزایش کمی در خطر شود (بستگان درجه یک مانند مادر، پدر، خواهر و برادر یا فرزند). با این حال، اکثر افراد مبتلا به سرطان کیسه صفرا، سابقه خانوادگی ندارند.
- سایر شرایط و ناهنجاری های کیسه صفرا و مجرای صفرا، مانند پولیپ کیسه صفرا، کیست های کلدوک و کیسه صفرا کلسیفیه (همچنین به عنوان کیسه صفرا چینی شناخته می شود).
علائم و نشانه های سرطان کیسه صفرا
اگر علائم ظاهر شوند، می توانند شامل موارد زیر باشند:
- درد شکم، اغلب در سمت راست بالا
- حالت تهوع (احساس بیماری) یا استفراغ
- یرقان (زردی پوست و چشم ها)، ادرار تیره، اجابت مزاج رنگ پریده و خارش شدید بدون بثورات پوستی قابل مشاهده
- یک توده در شکم
- ضعف عمومی یا خستگی
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تب
مراحل سرطان کیسه صفرا
- مرحله ۱: در این مرحله فقط دیواره کیسه صفرا تحت تأثیر قرار می گیرد. تقریباً یک چهارم سرطانهای کیسه صفرا در این مرحله هستند که تشخیص داده میشوند.
- مرحله ۲ : سرطان در این مرحله به دیواره کیسه صفرا گسترش می یابد اما به غدد لنفاوی مجاور یا اندام های اطراف گسترش پیدا نکرده است.
- مرحله ۳ : در این مرحله سرطان به غدد لنفاوی نزدیک به کیسه صفرا، کبد، معده، روده بزرگ یا روده کوچک گسترش یافته است.
- مرحله ۴ : سرطان به دو یا چند عضو نزدیک به کیسه صفرا یا اندامی دور از کیسه صفرا مانند ریه ها گسترش یافته است. این به عنوان سرطان متاستاتیک یا ثانویه شناخته می شود.
تشخیص سرطان کیسه صفرا
تشخیص سرطان کیسه صفرا در مراحل اولیه دشوار است، عمدتاً به این دلیل که این نوع بدخیمی علائم خاصی ایجاد نمی کند. علاوه بر این، به دلیل اینکهاین اندام، یک اندام نسبتا کوچک است که در اعماق بدن قرار دارد، هرگونه نشانه سرطان مانند توده یا تجمع مایع به راحتی قابل شناسایی نیست. به این دلایل، توجه دقیق به هرگونه تغییر غیرعادی در سلامتی، مانند یرقان، کاهش وزن غیرقابل توضیح یا درد مداوم در قسمت میانی شکم سمت راست، مشورت سریع با پزشکی که بتواند تشخیص سرطان کیسه صفرا را تایید یا رد کند، مهم است.
موثرترین روش های تشخیص برای تعیین تومور کیسه صفرا
- پانل متابولیک جامع : در این آزمایش مقادیر مختلفی از جمله بیلی روبین در سرم خون بیمار اندازه گیری می شود. در نتیجه، پزشکان ممکن است افزایش سطح بیلی روبین را تشخیص دهند و آزمایش های اضافی را تجویز کنند.
- تومور مارکرها : در بیشتر موارد، نشانگرهای تومور به ندرت برای تایید تومور کیسه صفرا به دلیل عدم اختصاصیت استفاده می شوند. با این حال، ممکن است اطلاعات ارزشمندی برای ادامه بررسی بیشتر ارائه دهند.
- سونوگرافی شکم : از نظر تاریخی، تصویربرداری اولتراسوند یکی از بهترین روش ها برای بررسی این اختلال است. معاینه سونوگرافی آندوسکوپی در مقایسه با سونوگرافی معمولی دقت بیشتری دارد.
- ام آر آی و سی تی اسکن : این روش های تصویربرداری پزشکی به ویژه در تشخیص سرطان متاستاتیک کیسه صفرا و مرحله بندی دقیق ارزشمند هستند.
- PET-CT : در روش PET-CT به بیماران رنگ فلوریک تزریق می شود و تحت اسکن کامل بدن قرار می گیرند. در نتیجه، حتی دورترین و کوچکترین متاستازها را می توان مشاهده کرد.
- بیوپسی : بیوپسی دقیق ترین آزمایشی است که به شناسایی نوع بافت تومور کیسه صفرا کمک می کند. اغلب پزشکان نمی توانند قبل از جراحی بیوپسی انجام دهند و پس از برداشتن کل تومور، کیسه صفرا را برای بررسی بافت به آزمایشگاه می فرستند.
درمان سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا را می توان با استفاده از روش های مختلف درمان کرد، رویکرد مناسب برای بیمار به شرایط خاص او بستگی دارد. گزینه های درمانی عبارتند از:
- جراحی : اگر بدخیمی به خارج از کیسه صفرا گسترش نیافته باشد، جراح ممکن است کوله سیستکتومی را برای برداشتن کیسه صفرا و برخی بافت های اطراف آن از جمله غدد لنفاوی انجام دهد. سایر روشها، مانند بای پس صفراوی، میتواند برای کمک به تسکین علائم استفاده شود، حتی اگر بدخیمی قبلاً گسترش یافته باشد.
- پرتودرمانی : اغلب با جراحی و سایر روشهای درمانی ترکیب میشود، پرتودرمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. پرتودرمانی همچنین در مواردی که بدخیمی به حدی رسیده است که جراحی دیگر کارساز نباشد، می تواند یک انتخاب عالی باشد.
- شیمی درمانی : شیمی درمانی شامل استفاده از داروهای درمانی، چه به صورت خوراکی، چه از طریق تزریق یا از طریق ایمونوتراپی بیولوژیک، برای کند کردن رشد تومور یا از بین بردن کامل آن است.
- کارآزماییهای بالینی : این ممکن است شامل پیشرفتهایی در جراحی، آندوسکوپی، داروها، درمان مولکولی و ایمنی باشد.
- مراقبت های حمایتی : درمان های خاصی می توانند برای کمک به کاهش علائم بیمار و بهبود کیفیت زندگی استفاده شوند.
انجام آزمایش بیلی روبین در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن
آزمایش بیلی روبین بر روی نمونه خون انجام می شود. نمونه گیری جهت انجام آزمایش بیلی روبین برای نوزادان با استفاده از سوزنی خاص و از پاشنه پا گرفته می شود.
انجام آزمایش بیلی روبین نیاز به ناشتایی و شرایط خاصی ندارد.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن ارائه دهنده خدمات آزمایشگاهی به صورت حضوری و آنلاین می باشد .
این آزمایشگاه جهت رفاه حال مراجعین با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد بوده و امکان اعزام نمونه گیر به محل را فراهم آورده است.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر و یا هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۵ و ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.
گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم سعیده گوهری
تایید صحت علمی : جناب اقای دکتر شاهین مرتضی بیگی