تشخیص سرطان پروستات و افتراق آن از هایپرپلازی پروستات

تشخیص سرطان پروستات و افتراق آن از هایپرپلازی پروستات چگونه انجام می شود؟ آیا می دانید علائم آن چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟ در این مقاله از آزمایشگاه جردن به هر آنچه باید در اینباره بدانید می‌پردازیم.

تفاوت سرطان پروستات و هیپرپلازی چیست؟

هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH وضعیتی است که در آن غده پروستات به مرور زمان به تدریج بزرگ می شود. این یک وضعیت غیر سرطانی (خوش خیم) است، اما همچنان می تواند باعث ایجاد طیفی از علائم ناراحت کننده شود. BPH در ناحیه مرکزی غده پروستات، که در نزدیکی مجرای ادرار قرار دارد، رخ می دهد.

با بزرگ شدن غده پروستات، به مجرای ادرار فشار وارد می شود که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در ادرار شود. در حالی که BPH یک بیماری شایع در مردان مسن است، علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، اعتقاد بر این است که با افزایش سن در مردان و تغییرات در سطح هورمون ها، مرتبط است.

از طرف دیگر سرطان پروستات یک تومور بدخیم (سرطانی) است که در غده پروستات ایجاد می شود. سرطان پروستات می تواند به آرامی یا سریع رشد کند و در صورت عدم درمان ممکن است به سایر قسمت های بدن گسترش یابد. این دومین نوع سرطان شایع در بین مردان است و معمولا در مردان بالای ۶۵ سال دیده می شود.

چندین عامل خطر وجود دارد که می تواند شانس ابتلای مردان به سرطان پروستات را افزایش دهد. اینها شامل سن، سابقه خانوادگی، نژاد و جهش های ژنتیکی خاص است. در حالی که هیچ راه تضمینی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد، حفظ یک سبک زندگی سالم و انجام معاینات منظم می تواند به تشخیص و درمان به موقع کمک کند.

علائم هایپرپلازی پروستات یا BPH

مردان مبتلا به BPH ممکن است طیف وسیعی از علائم ادراری، از جمله جریان ضعیف ادرار، تکرر ادرار، مشکل در شروع یا توقف ادرار و احساس تخلیه ناقص مثانه را تجربه کنند. علائم BPH همچنین ممکن است شامل بیدار شدن در شب برای ادرار کردن و نیاز ناگهانی و فوری به ادرار کردن باشد. این علائم می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت و همچنین خفیف تا شدید باشد.

علائم سرطان پروستات

سرطان پروستات می تواند علائمی مشابه BPH ایجاد کند، مانند جریان ضعیف ادرار و تکرر ادرار. با این حال، سرطان پروستات ممکن است علائم دیگری مانند خون در ادرار یا مایع منی، درد در هنگام انزال یا ادرار کردن، تورم در پاها یا ناحیه لگن ایجاد کند. توجه به این نکته مهم است که سرطان پروستات ممکن است در مراحل اولیه علائمی ایجاد نکند، به همین دلیل است که معاینه منظم پروستات بسیار مهم است.

تشخیص هایپرپلازی پروستات (BPH)

آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات(PSA)   

 PSAپروتئینی است که در پروستات ساخته می شود. هنگامی که پروستات بزرگ می شود، سطح PSA افزایش می یابد. اما سطوح بالاتر PSA همچنین می تواند به دلیل بیماری ها، جراحی یا سرطان پروستات باشد.

آزمایش جریان ادرار

در این آزمایش بیمار در ظرفی که به دستگاه متصل است ادرار می کند. این دستگاه شدت جریان ادرار و میزان دفع ادرار را اندازه گیری می کند. نتایج آزمایش می تواند در طول زمان نشان دهد که آیا وضعیت بیمار بهتر یا بدتر می شود.

این آزمایش، حجم باقیمانده ادرار را پس از تخلیه اندازه گیری می کند تا مشخص شود آیا بیمار می تواند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید یا خیر. این آزمایش را می توان با استفاده از یک آزمایش به نام اولتراسوند نیز انجام داد.

کنترل ۲۴ ساعته دفع ادرار

 این تست، توجه به دفعات و میزان ادرار دارد. اگر بیمار بیش از یک سوم ادرار روزانه را در شب تولید کند، ممکن است بسیار مفید باشد.

✅ تست تشخیص لوپوس در تهران

سرطان پروستات چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص سرطان پروستات معمولاً از ترکیبی از آزمایش ‌های مختلف تشکیل می‌شود. نمونه هایی از این موارد عبارتند از:

آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

اگر سطح PSA بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری را توصیه کند. وقتی آزمایش خون PSA همراه با سایر اسکن‌ ها و آزمایش ‌ها انجام شود، می‌تواند به متخصصان کمک کند تا تشخیص دقیق ‌تری از سرطان پروستات ارائه دهند.

معاینه دیجیتال رکتوم (DRE)

در طول DRE، پزشک، پروستات را برای هر گونه ناهنجاری بررسی می کند. اگر پزشک مشکوک به سرطان پروستات باشد، ممکن است آزمایشات بیشتری را توصیه کند.

بیوپسی پروستات

بیوپسی پروستات شامل گرفتن نمونه بافت کوچک از غده پروستات برای آزمایش سلول های سرطانی است. بیوپسی با یک سوزن نازک گرفته می شود و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود. بیوپسی پروستات روش اصلی برای تشخیص سرطان پروستات است، اما ممکن است با روش های دیگر معاینه مانند MRI ترکیب شود.

MRI برای تشخیص سرطان پروستات

MRI از میدان های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصویری دقیق از داخل بدن استفاده می کند. این یک آزمایش غیر تهاجمی است که می‌تواند موارد غیرطبیعی را بررسی کند و به برنامه‌ریزی لازم برای بیوپسی کمک کند. همچنین می‌تواند به تعیین میزان گسترش سلول‌های سرطانی و بررسی بافت ‌های اطراف، استخوان‌ها و غدد لنفاوی کمک کند. MPM پروستات (مولتی پارامتریک) نوع خاصی از MRI است که به طور خاص برای تصویربرداری از غده پروستات استفاده می‌شود. گاهی اوقات از MRI برای تعیین و راهنمایی از محل نمونه برداری استفاده می شود.

درمان هایپرپلازی پروستات (BPH)

برای موارد خفیف تا متوسط BPH، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسدودکننده‌ های آلفا یا مهارکننده ‌های ۵ آلفا ردوکتاز را برای کمک به شل شدن ماهیچه‌ های غده پروستات و بهبود جریان ادرار تجویز کند. در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی برای برداشتن بخشی از غده پروستات یا کاهش فشار بر مجرای ادرار مورد نیاز باشد.

درمان سرطان پروستات: جراحی، پرتودرمانی و سایر درمان ها

گزینه های درمانی سرطان پروستات به مرحله و شدت سرطان بستگی دارد. برای سرطان پروستات در مراحل اولیه، جراحی برای برداشتن غده پروستات (پروستاتکتومی رادیکال) یا پرتودرمانی ممکن است توصیه شود. سایر درمان های سرطان پروستات ممکن است شامل هورمون درمانی، شیمی درمانی یا ایمونوتراپی باشد.

اهمیت معاینات منظم برای مردان بالای ۵۰ سال

معاینات منظم با پزشک می تواند به تشخیص هر گونه مشکل سلامتی بالقوه قبل از جدی شدن کمک کند. مردان بالای ۵۰ سال باید هر سال برای غربالگری سرطان پروستات، معاینه پروستات و آزمایش خون PSA انجام دهند، حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشند. همچنین انجام معاینات منظم برای نظارت بر پیشرفت هر شرایط موجود، مانند BPH، مهم است.

نتیجه گیری: درک تفاوت بین BPH و سرطان پروستات

در حالی که BPH و سرطان پروستات ممکن است شبیه به نظر برسند، اما در واقع دو بیماری متفاوت با علل، علائم و گزینه های درمانی متمایز هستند. مردانی که علائم BPH یا سرطان پروستات را تجربه می کنند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت کنند.

توجه به این نکته ضروری است که BPH یک بیماری غیر سرطانی است، در حالی که سرطان پروستات یک تومور بدخیم است که در صورت عدم درمان می تواند به سایر قسمت های بدن گسترش یابد. با این حال، هر دو بیماری می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. بنابراین، تشخیص صحیح برای تعیین بهترین روش درمانی بسیار مهم است.

علاوه بر این، چندین تغییر در سبک زندگی وجود دارد که مردان می توانند برای کاهش خطر ابتلا به BPH یا سرطان پروستات ایجاد کنند. این موارد شامل حفظ یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، اجتناب از سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل، و معاینه منظم است.

انجام آزمایش پروستات در آزمایشگاه جردن

آزمایش Total PSA  و Free PSA توسط آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن قابل انجام می باشد و نتیجه آن ظرف یک روز کاری گزارش می گردد.

جهت هماهنگی اعزام نمونه گیری به محل با شماره تماس های ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۵ و ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.

گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن-خانم سعیده گوهری