بیماری مولتیپل میلوما را بیماری کالر یا سرطان مغز استخوان نیز می نامند. این بیماری یک نوع سرطان خون است که در پلاسماسل ها تشکیل می شود.
در این مطلب تمام نکات مورد نیاز را معرفی کرده ایم تا از کامل ترین اطلاعات بهره مند شوید. با ما همراه باشید.
بیماری مولتیپل میلوما چیست؟
پلاسماسل نوعی گلبول سفید در مغز استخوان است. گلبول های سفید بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و با تشکیل آنتی بادی به مبارزه با عفونت کمک می کنند. این آنتی بادی ها فعالیت غیر طبیعی بدن را شناسایی می کنند و عفونت ها را از بین می برند. در مولتیپل میلوما، به دلیل تکثیر غیرطبیعی که باعث اختلال در عملکرد سلول های خونی سالم می شود، تجمع کنترل نشده ای از پلاسماسل ها در مغز استخوان وجود دارد. در این بیماری، پلاسماسل ها به طور غیر طبیعی آنتی بادی های زیادی در استخوان ها و خون تولید می کنند. علت بیماری مولتیپل میلوما ناشناخته است. حالت خوش خیم مولتیپل میلوما، گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) نامیده می شود و این نوع از مولتیپل میلوما، با وجود پروتئین M (پروتئینی که توسط پلاسماسل های معیوب تولید می شود) در خون مشخص می شود.
علت بیماری مولتیپل میلوما
علت دقیق مولتیپل میلوما هنوز مشخص نشده است. با این حال تصور میشود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد مولتیپل میلوما نقش دارند. قرار گرفتن در معرض تشعشع، علف کش ها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، التهاب مزمن، همگی می توانند زمینه ای برای ابتلا به مولتیپل میلوما را فراهم کنند.
بیشتر بخوانید: آزمایش سرطان
عوامل خطر ابتلا به بیماری موتیپل میلوما
برخی از عواملی که خطر ابتلا به مولتیپل میلوما را افزایش می دهند عبارتند از:
- افزایش سن (بیشتر افراد در اواسط دهه ۶۰ تشخیص داده می شوند)
- قومیت (در نژاد سیاه پوست رایج تر است)
- جنسیت (افزایش خطر در مردان نسبت به زنان)
- سابقه خانوادگی (در صورت وجود بیماری در یکی از بستگان درجه یک)
- وجود گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS)
- چاقی
- مواجهه قبلی با رادیوتراپی
- مواجهه قبلی با مواد شیمیایی در کارخانه هایی مانند تولید لاستیک، آتش نشانی، علف کش ها یا نجاری
- عفونت های ویروسی جدی
علائم و نشانه های بیماری مولتیپل میلوما
علائم و نشانه های مولتیپل میلوما در مراحل اولیه بیماری متغیر است.
برخی از علائم و نشانه های قابل توجه در زیر شرح داده شده است:
- درد قفسه سینه یا ستون فقرات معمولا اولین علامت است.
- کاهش وزن
- یبوست
- حالت تهوع
- درد استخوان
- عفونت های مکرر به دلیل ایمنی پایین
- کاهش اشتها
- گیجی
- خستگی
- بی حسی در پاها
- پولی دیپسی (تشنگی بیش از حد)
- کمردرد
- هیپرکلسمی
- کم خونی
- آسیب کلیه
- مشکلات معده
- شکستگی
- کبودی مکرر
- آسیب عصبی
- بی اختیاری روده یا مثانه
بیشتر بخوانید: سرطان مغز استخوان
تشخیص بیماری مولتیپل میلوما
این بیماری به طور تصادفی در طول آزمایش خون منظم یا هنگام بررسی علت مربوط به علائم و نشانه ها یافت می شود. برخی از آزمایشات تشخیص مولتیپل میلوما شامل:
- آزمایش خون
- شمارش کامل خون
- کراتین و اوره خون
- پروتئین بالا اما آلبومین کم به نام شکاف گلوبولین
- بالا بودن سطح کلسیم سرم (هیپرکلسمی)
- بالا بودن اسید اوریک سرم (هیپراوریسمی)
- پروتئین M که توسط سلول های میلوما در خون تولید می شود.
- کم خونی
- آزمایش ادرار
- نمونه ادرار وجود پروتئین بنس جونز (پروتئین M) را نشان می دهد.
- تصویربرداری
- اشعه ایکس (آسیب استخوانی را نشان می دهد)
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- معاینه مغز استخوان
- آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی
- تست هیبریداسیون درجا فلورسانس (FISH) جهش ژنی را در سلول های میلوما تشخیص می دهد.
درمان بیماری مولتیپل میلوما
درمان مولتیپل میلوما بستگی به خطر آن دارد که بر اساس ژن غیر طبیعی و تومور می باشد. در صورت عدم وجود علائم، پزشک درمان را شروع نمی کند، بلکه برنامه ریزی مدیریتی برای بهبود کیفیت زندگی و پیشنهاد تغذیه سالم موثر را توصیه می کند. داروها برای موارد پرخطر بسته به سن فرد و درجه بندی سرطان و بسته به میزان تهاجم سرطان تجویز می شوند. در طول درمان، یک رژیم غذایی سالم، ورزش، استراحت و هیدراتاسیون می تواند به غلبه بر عوارض جانبی کمک و همچنین مدیریت بیماری را آسان تر کند.
بیشتر بخوانید: آزمایش ژنتیک سرطان های ارثی
برخی از داروهای مورد استفاده در درمان مولتیپل میلوما عبارتند از:
✅ داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای درمان مولتیپل میلوما شامل وینکریستین (آنکوین)، لیپوزومال، دوکسوروبیسین (دوکسیل)، سیکلوفسفامید (سیتوکسان)، بنداموستین.
✅ کورتیکواستروئیدها همراه با داروهای شیمی درمانی برای جلوگیری از عوارض جانبی تجویز می شوند.
✅ داروهای تعدیل کننده ایمنی شامل تالیدومید (تالومید)، پومالیدومید (پومالیست)، لنالیدومید (رولیمید) است.
✅ آنتی بادی های مونوکلونال ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می کند تا سلول های میلوما را برای همیشه شناسایی و از بین ببرد. این دسته از داروها شامل داراتوموماب، الوتوزوماب، سیلتوکسیماب است.
✅ مهارکنندههای پروتئاز: سلولهای میلوما پروتئینهای اضافی تولید میکنند، بنابراین داروهای مهارکننده پروتئاز مصرف پروتئینها را توسط سلولهای دیگر مهار میکنند. این دسته از داروها شامل بورتزومیب، ایگزازومیب، کارفیلزومیب است.
✅ مهارکننده های هیستون داستیلاز (HDAC): ژن های غیر طبیعی را غیرفعال می کند و بعد از داروهای تعدیل کننده ایمنی و بورتزومیب تجویز می شود.
✅ داروهای سرکوب کننده سلول های تومور مثل سلینکسور
✅ درمان با اینترفرون برای موارد بهبودی
نتیجه گیری:
دوره و نتیجه مولتیپل میلوما بسیار متغیر است. اکثر مرگ و میرها به دلیل عفونت های کشنده رخ می دهد، زیرا افراد مبتلا به مولتیپل میلوما به دلیل ضعف سیستم ایمنی مستعد ابتلا به عفونت هستند. برخی از عوارض دیگر عبارتند از:
- مشکلات خونی مانند کم خونی که منجر به مشکلات قلبی می شود.
- مشکلات سیستم انعقادی
- اختلال در سیستم فیلتراسیون کلیه به دلیل آسیب کلیه
- ضعف استخوانی که باعث شکستگی مکرر می شود.
- اصلاحات سبک زندگی
برخی از مواردی که هنگام مقابله با مولتیپل میلوما باید رعایت شود عبارتند از:
- داشتن یک سبک زندگی سالم
- استفاده از یک رژیم غذایی کاملاً مغذی، حاوی آهن، ویتامین D و کلسیم، برای مقابله با عوارض بیماری
- انجام ورزش سبک
- مراقبت از وضعیت واکسیناسیون برای جلوگیری از عفونت هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، ذات الریه
انجام آزمایش بیماری مولتیپل میلوما در منزل
آزمایشگاه پاتولوژی و ژنتیک جردن واقع در منطقه ۳ شهر تهران ، جهت رفاه حال مراجعین امکان اعزام نمونه گیر به محل را فراهم کرده است .
جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۵ و ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.