آزمایش هورمون رشد (Growth Hormone) به چه منظور تجویز می شود؟ نام های دیگر: تست GH، تست هورمون رشد انسانی، تست سوماتروپین، تست تحریک هورمون رشد، تست سرکوب هورمون رشد
هورمون رشد (GH) یک هورمون طبیعی است که توسط غده هیپوفیز ترشح می شود و نقش مهمی در رشد کودکان دارد، این هورمون به حفظ ساختار طبیعی بدن در بزرگسالان کمک می کند و در متابولیسم کودکان و بزرگسالان نقش دارد.
هورمون رشد (GH) چیست؟
هورمون رشد انسانی که به عنوان HGH و سوماتوتروپین نیز شناخته میشود، یک هورمون طبیعی است که توسط غده هیپوفیز ساخته و آزاد میشود و برای رشد کودکان ضروری است. هنگامی که صفحات رشد در استخوان ها (اپی فیزها) با هم ترکیب شدند، HGH دیگر قد را افزایش نمی دهد، اما بدن همچنان به HGH نیاز دارد. پس از پایان رشد، HGH به حفظ ساختار طبیعی بدن و متابولیسم، از جمله به حفظ سطح قند خون (گلوکز) در محدوده سالم کمک می کند.
هورمون رشد دو عملکرد اصلی دارد: تحریک رشد (عمدتا در کودکان) و تأثیر بر متابولیسم
آزمایش GH برای چه مواردی مناسب است؟
آزمایش هورمون رشد برای تشخیص اختلالات GH از جمله:
کمبود GH در کودکان
هورمون رشد (GH) برای رشد و تکامل طبیعی ضروری است. کمبود GH باعث می شود رشد کودک، کندتر و کوتاهتر از کودکان هم سن باشد. در بزرگسالان، کمبود GH می تواند منجر به کاهش تراکم استخوان و کاهش توده عضلانی شود.
جیانتیسم یا غول پیکری
این یک اختلال نادر در دوران کودکی است که باعث می شود بدن، بیش از حد هورمون رشد تولید کند. کودکان مبتلا به غول پیکری نسبت به کودکان هم سن، بسیار قد بلند هستند و دست و پا های بزرگی دارند.
آکرومگالی
این اختلال که بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد باعث می شود بدن بیش از حد GH تولید کند. بزرگسالان مبتلا به آکرومگالی، استخوانهای ضخیمتر از حد معمولی دارند و دارای دست، پا و اجزای صورت بزرگتری می باشند.
آزمایشات هورمون رشد چیست؟
آزمایش های هورمون رشد (GH)، شامل آزمایش های خون می باشند و بررسی می کنند که آیا بدن به مقدار طبیعی GH تولید می کند یا خیر.
پروتکل و انواع تست GH
انواع مختلفی از تست های GH وجود دارد و پروتکل آزمایش ها، بسته به آزمایشی که پزشک تجویز می کند متفاوت است.
به طور کلی شرایط انجام آزمایش شامل موارد زیر است:
- ناشتا بودن قبل از آزمایش
- قطع مصرف ویتامین بیوتین یا B7 حداقل ۱۲ ساعت قبل از آزمایش
- بهتر است چند روز قبل از آزمایش، مصرف برخی داروهای تجویزی متوقف شود.
در طول آزمایش هورمون رشد چه اتفاقی می افتد؟
بسته به اینکه کودک یا فرد، علائم کمبود یا ترشح بیش از حد هورمون رشد را نشان دهد، ممکن است پزشک یک آزمایش تحریک یا یک آزمایش سرکوب GH را تجویز کند.
آزمایش تحریک GH برای بررسی کمبود هورمون رشد استفاده می شود.
در طول انجام آزمایش:
- یک متخصص مراقبت های بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از ورید بازو نمونه خون می گیرد.
- پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود.
- به فرد یا کودک دارویی داده می شود که غده هیپوفیز را برای تولید GH تحریک می کند.
- حدود دو ساعت بعد نمونه خون دیگری گرفته خواهد شد.
- هر نمونه آزمایش می شود تا مشخص شود سطح GH افزایش یافته است یا خیر.
- آزمایش سرکوب GH برای بررسی افزایش هورمون رشد استفاده می شود.
- در این آزمایش ابتدا نمونه خون گرفته می شود، سپس به فرد یا کودک محلولی داده می شود که حاوی آب و گلوکز (قند) باشد.
- دو نمونه خون دیگر طی یک تا دو ساعت پس از نوشیدن محلول گرفته می شود و نمونه های خون برای بررسی کاهش سطح GH، مورد آزمایش قرار خواهند گرفت.
نتایج آزمایش GH به چه معنا است؟
نتایج آزمایش هورمون رشد، ممکن است بسته به سن، جنسیت، سابقه سلامتی و موارد دیگر متفاوت باشد، بنابراین مشورت با پزشک درباره نتیجه آزمایش ضروری است.
اگر مقدار هورمون رشد در طول آزمایش تحریک GH، به سطح خاصی افزایش پیدا نکند، ممکن است نشان دهنده کمبود GH باشد.
اگر کودک با کمبود GH تشخیص داده شود، ممکن است از درمان با مکمل GH بهره مند شود. مکمل GH یک داروی تزریقی است که از هورمون رشد انسانی ساخته شده است. زمانی که کمبود GH به موقع تشخیص داده و درمان شود، برخی از کودکان می توانند در سال اول درمان، رشد داشته باشند. برخی دیگر کمتر و کندتر رشد می کنند، اما همچنان از درمان سود می برند.
مقدار بالای GH، ممکن است به معنای:
- آکرومگالی در بزرگسالان
- غول پیکری در کودکان
- تومور غیر سرطانی غده هیپوفیز در بزرگسالان
و مقدار کم GH، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کمبود هورمون رشد
- هیپوفیتاریسم (ترشح کم هورمون در بدن)
- تومور غیر سرطانی غده هیپوفیز در بزرگسالان
سطوح بالاتر یا پایین تر نیز ممکن است ناشی از سوء تغذیه، سیروز، و استرس ناشی از جراحی یا عفونت جدی باشد.
علاوه بر آزمایش هورمون رشد، چه آزمایش های دیگری ممکن است انجام شود؟
تست IGF-1
IGF-1 هورمونی است که به مدیریت GH در بدن کمک می کند. برخلاف GH، سطوح IGF-1 در طول روز ثابت می ماند. بنابراین، می تواند یک راه مفید برای فهمیدن اینکه آیا بدن مقدار طبیعی GH تولید می کند یا خیر، باشد.
تست IGBP-3
IGBP-3پروتئینی است که حامل اصلی IGF-1 است. این آزمایش می تواند به تشخیص کمبود یا افزایش GH کمک کند.
سایر آزمایشهای خون که ممکن است برای ارزیابی عملکرد غده هیپوفیز مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از: آزمایش پرولاکتین، T4، TSH، کورتیزول، FSH، LH و یا آزمایش تستوسترون.
این آزمایش ها معمولاً برای اطمینان از این که قبل از انجام آزمایش هورمون رشد، مقدار GH در بدن طبیعی است یا خیر، انجام می شوند. برای مثال، کم کاری تیروئید باید قبل از آزمایش کمبود GH در کودکان درمان شود. در غیر این صورت، یک نتیجه GH کاذب پایین ممکن است دیده شود.
انجام آزمایش GH در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن
آزمایش GH در آزمایشگاه جردن قابل انجام است و نتیجه آزمایش ظرف مدت یک روز کاری گزارش می شود همچنین می توانید جهت اعزام نمونه گیر به محل با شماره های ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۵ و ۰۹۱۲۸۹۰۵۰۶۶ تماس حاصل فرمائید.
گردآورنده: سعیده گوهری