تب حصبه یک عفونت باکتریایی است که توسط باکتری سالمونلا تیفی ایجاد می شود و از طریق غذا یا آب آلوده توسط باکتری ها منتشر می شود. این بیماری در کشورهای در حال توسعه رایج است. علائم می تواند از خفیف تا شدید متغیر و در صورت عدم درمان کشنده باشد.
بیماری حصبه به صورت تب شدید، استفراغ، درد شکم، یبوست، سردرد و … تظاهر می کند. این بیماری با کشت خون تشخیص داده می شود و با آنتی بیوتیک قابل درمان است.
علت بیماری تب حصبه
تب حصبه، که به عنوان تب روده نیز شناخته می شود، توسط سالمونلا تیفی و گاهی اوقات توسط باکتری پاراتیفی A، B، C ایجاد می شود. فرد می تواند با مصرف غذا و آب آلوده یا از طریق مدفوع آلوده یا لمس شدن توسط فرد دارای حصبه، به این بیماری مبتلا شود. گاهی اوقات افراد بدون داشتن هیچ علامتی باکتری را در مدفوع خود دفع می کنند. به این افراد ناقلان بدون علامت می گویند. باکتری ها وارد دستگاه گوارش شده، رشد کرده و تکثیر می شوند و سپس وارد خون می شوند.
اپیدمیولوژی
بیماری تب حصبه معمولاً در کشورهای در حال توسعه یا مناطقی که در آن شستن دست ها و شیوه های بهداشتی وجود ندارد، دیده می شود. افراد ممکن است با سفر به چنین مناطقی به این بیماری مبتلا شوند. این بیماری می تواند هر گروه سنی را مبتلا کند، اما بیشتر کودکان و بزرگسالان جوان را آلوده می کند.
علائم و نشانه های بیماری تب حصبه
ممکن است 7 تا 14 روز طول بکشد تا علائم پس از آلوده شدن ظاهر شود. در صورت عدم درمان، علائم ممکن است در طی سه هفته با شدت پیشرفت کند و در نهایت منجر به عوارض جدی شود.
مرحله اولیه بیماری:
افزایش تب که به آرامی شروع می شود و سپس به 104 درجه می رسد و به تدریج در طول روز شدت آن افزایش می یابد.
- کند شدن ضربان قلب
- سردرد
- خستگی
- سرفه
- درد شکم
- یبوست یا اسهال
- لکه های رز (بثورات ماهی قزل آلا روی تنه)
مرحله ثانویه:
- تب بسیار بالا همراه با کم آبی بدن
- سردرگمی و روان پریشی
- خونریزی روده
- سوراخ شدن روده
- پنومونی یا برونشیت (عفونت ریه)
- هپاتومگالی (بزرگ شدن کبد)
- آنسفالیت (التهاب مغزی)
تشخیص بیماری تب حصبه
تشخیص با شرح حال، معاینه فیزیکی و بررسی های آزمایشگاهی انجام می شود که اختصاصی و غیراختصاصی هستند و معمولاً شامل آزمایش خون، مدفوع و مغز استخوان می باشد.
آزمایش کشت خون استاندارد طلایی است که در آن باکتری ها در آزمایشگاه رشد می کنند و حساسیت به داروها ایجاد می شود که به دلیل ظهور باکتری های مقاوم بسیار مهم است.
آزمایش سرولوژی شامل بررسی آنتی بادی های موجود در خون علیه باکتری است که شامل تست ویدال و تست الایزا هستند.
آزمایش‌های خون غیر اختصاصی برای نظارت بر بیماری مانند شمارش کامل خون (CBC، که می‌تواند عفونت، کم خونی، پلاکت‌های پایین را نشان دهد)، PT، PTT، الکترولیت‌ها و بررسی آنزیم‌های کبدی انجام می‌شود.
تشخیص های افتراقی
بیماری های دیگری که می توانند مشابه تب حصبه ظاهر شوند عبارتند از:
- مالاریا
- تب دنگی
- آبسه کبد
- لیشمانیوز
- آپاندیسیت
درمان بیماری تب حصبه
برای درمان موفقیت آمیز، تیفوئید باید به سرعت تشخیص داده و درمان شود.
آنتی بیوتیک ها
- سفتریاکسون یا سفیکسیم (سفالوسپورین نسل سوم)
- سیپروفلوکساسین (فلوروکینولون)
- آزیترومایسین
- کلرامفنیکل
مراقبت های جراحی
در صورت بروز عوارض، ممکن است نیاز به انجام اقدامات جراحی باشد.
مراقبت های بعدی
پزشک ممکن است مراقبت های بعدی را برای بررسی عود یا عوارض بیماری توصیه کند و حداقل سه ماه پس از شروع داروها انجام می شود. همچنین ممکن است پزشک آزمایش مدفوع را برای بررسی وجود باکتری برای رد وضعیت ناقل تجویز کند.
ناقلان بدون علامت
افرادی که پس از درمان هیچ علامتی از بیماری را نشان نمی دهد اما می توانند به دفع باکتری در مدفوع یا ادرار ادامه دهد. چنین افرادی بدون داشتن آگاهی می توانند بیماری را گسترش دهند. بیمار باید کل دوره آنتی بیوتیک های تجویز شده را به پایان برساند.
پیش بینی بیماری تب حصبه
حصبه را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد و میزان بهبودی خوبی دارد. با این حال، بستگی به سرعت تشخیص عفونت و شروع درمان دارد. بدون درمان، بیماری می تواند 4-8 هفته ادامه یابد. موارد درمان نشده می تواند عواقب کشنده ای مانند سوراخ شدن روده، خونریزی روده، ذات الریه و برونشیت حاد (بیماری های ریوی)، آنسفالیت (التهاب مغز)، آبسه کبد و غیره داشته باشد.
پیشگیری از بیماری تب حصبه
از گسترش بیماری و عفونت می توان با رعایت موارد زیر جلوگیری کرد:
- رعایت بهداشت و نظافت
- پختن غذا با دقت و شستن دست ها قبل از آن
- نوشیدن آب سالم یا آب جوشیده
- اجتناب از خوردن غذاهای خیابانی
- شستن و پوست کندن سبزیجات و میوه ها به طور موثر
- واکسیناسیون: دو واکسن برای مناطق بومی و مسافران تهیه شده است. یکی خوراکی و دیگری تزریقی می باشد. این واکسن ها محافظت 100 درصدی در برابر باکتری ها ایجاد نمی کنند، بنابراین مهم است که بهداشت رعایت شود.
آشنایی با آزمایشگاه جردن
آزمایشگاه جردن واقع در منطقه 3 شهر تهران ، از سال 1381 شروع به کار کرده است و یکی از مجهز ترین آزمایشگاه های بخش خصوصی می باشد که با تجهیزات منحصر به فرد و مدرن آزمایشگاهی انجام دهنده ی تمامی آزمایش های بالینی، ژنتیک و پاتولوژی می باشد.
