تست عملکرد کبد (LFT) مجموعه‌ای از آزمایش‌های خون است که برای ارزیابی سلامت و عملکرد کبد استفاده می‌شود. این تست‌ها قادرند به پزشکان کمک کنند تا مشکلات کبدی نظیر التهاب، عفونت، آسیب کبدی یا بیماری‌های مزمن کبدی را شناسایی کنند. در این آزمایش‌ها، میزان آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و دیگر مواد شیمیایی در خون بررسی می‌شود که می‌توانند تغییراتی در عملکرد کبد را نشان دهند. تست عملکرد کبد به ویژه در بیمارانی که علائم مشکلات کبدی مانند زردی، درد شکم یا خستگی مفرط دارند، بسیار مفید است و به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در تشخیص بیماری‌های کبدی به کار می‌رود.
تست عملکرد کبد (LFT) چیست؟
تست عملکرد کبد (LFT) (همچنین به عنوان پانل عملکرد کبدی شناخته می‌شوند)، آزمایش‌های خونی هستند که توانایی کبد را برای تولید آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و سایر مواد مختلف بررسی می‌کنند. این آزمایشات سلامت کلی و عملکرد کبد را ارزیابی می کند. پانل عملکرد کبدی می‌تواند پیشرفت اختلالات کبدی را تشخیص داده و بررسی کند و همچنین می‌تواند به پزشک در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی دیگری که ممکن است بر کبد تأثیر بگذارد، اطلاع دهد.
در آزمایش LFT، اجزائ مختلف را می توان به طور همزمان در یک نمونه خون اندازه گیری کرد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آلبومین: پروتئینی که در کبد تولید می شود.
- پروتئین کل: مقدار کل پروتئین خون با این آزمایش اندازه گیری می شود.
- ALP (آلکالین فسفاتاز): آنزیمی که در کبد، استخوان ها و سایر بافت ها یافت می شود.
- ALT (آلانین ترانس آمیناز): آنزیمی که عمدتاً در کبد یافت می شود.
- AST (آسپارتات آمینوترانسفراز): آنزیمی است که در کبد، ماهیچه ها و اندام ها یافت می شود.
- GGT (گاما گلوتامیل ترانسفراز): آنزیمی که در کبد و سایر اندام ها یافت می شود.
- بیلی روبین: یک ماده زائد است که توسط کبد تولید می شود.
- گلوبولین: گروهی از پروتئین های مربوط به سیستم ایمنی در خون.
اگر یک یا چند مورد از این اجزا به طور غیر طبیعی بالا باشد، می تواند نشان دهنده بیماری کبد باشد.
تست عملکرد کبد LFT برای چه مواردی استفاده می شود؟
رایج ترین موارد استفاده از تست های عملکرد کبد عبارتند از:
- کمک به تشخیص بیماری های کبدی مانند هپاتیت
- نظارت بر درمان بیماری کبد برای شناسایی میزان مؤثر بودن درمان
- بررسی آسیب به کبد در بیماران کبدی
- کنترل عوارض جانبی برخی داروها
بیشتر بدانید: تشخیص سرطان کبد با آزمایش
چه زمانی انجام تست عملکرد کبد (LFT) نیاز است؟
در صورت داشتن علائم بیماری کبدی، پزشک تست عملکرد کبد (LFT) را تجویز خواهد کرد. برخی از علائم شامل:
- زردی (که یک تغییر رنگ زرد در چشم و پوست است)
- استفراغ و حالت تهوع
- اسهال
- درد در ناحیه شکم
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع رنگ روشن
- خستگی
تست عملکرد کبد (LFT) همچنین ممکن است در صورت داشتن عوامل خطر خاص بیماری کبدی تجویز شود. مانند:
- داشتن سابقه بیماری کبدی در خانواده
- اعتیاد به الکل
- افراد مبتلا به هپاتیت
- مصرف داروهایی که می تواند به کبد آسیب برساند.
آمادگی برای آزمایش LFT چگونه است؟
آزمایش LFT شامل یک آزمایش خون می باشد. برای انجام این آزمایش، ناشتا بودن به مدت 6 تا 12 ساعت نیاز است. اگر دستورالعمل‌های ویژه دیگری در رابطه با آزمایش‌های اضافی وجود داشته باشد، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی به فرد اطلاع خواهد داد.
نتایج تست عملکرد کبد (LFT) به چه معنا است؟
در حالی که مقادیر غیرعادی یک جزء آزمایشی می تواند اطلاعات ارزشمندی را ارائه دهد، پزشکان معمولاً این مقادیر را در ارتباط با دیگری تفسیر می کنند. این امکان وجود دارد که یک یا چند مورد از نتایج آزمایش‌های عملکرد کبد، غیرطبیعی بوده باشد که نشان می‌دهد کبد آسیب دیده است یا به درستی کار نمی‌کند. بیماری های مختلفی وجود دارند که می توانند باعث آسیب به کبد شوند، از جمله:
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- اختلال مصرف الکل
- سرطان کبد
- دیابت
هنگامی که نتایج آزمایش غیرطبیعی است، پزشکان معمولاً به دنبال ناهنجاری های خاص در سطوح شناسایی شده هستند.
هنگامی که آسیب حاد یا مزمن کبدی وجود دارد، سطح آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به طور نامتناسبی در مقایسه با سطح آلکالین فسفاتاز (ALP) افزایش می یابد.
انسداد مجرای صفراوی معمولاً با افزایش نامتناسب ALP نسبت به ALT و AST همراه است. افزایش بیلی روبین با سطوح نرمال ALT، AST و ALP می تواند نشان دهنده اختلالاتی باشد که بر متابولیسم طبیعی بیلی روبین تأثیر می گذارد.
میزان افزایش یا غیرطبیعی بودن نتایج، می تواند نوع و شدت مشکل کبد را نشان دهد. افزایش تعداد اجزاء در آزمایش می تواند معاینه عمیق تری را ارائه دهد، که ممکن است به تعیین محتمل ترین دلیل برای نتایج آزمایش غیرطبیعی کمک کند. دانستن این نکته مهم است که نتایج آزمایش به طور مجزا تفسیر نمی‌شوند. پزشک، سلامت فعلی، علائم و سابقه پزشکی را در کنار نتایج در نظر می گیرد. از آنجایی که برخی از داروها به کبد آسیب می رسانند، پزشک تاثیر این داروها را در حین ارزیابی نتایج آزمایش در نظر می گیرد.
در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد نتایج آزمایش بهتر است با پزشک مشورت شود.
تست های مرتبط:
پانل متابولیک جامع، پانل متابولیک پایه، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آلکالین فسفاتاز (ALP)، آلبومین، پروتئین کل (TP)، بیلی روبین، گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)، لاکتات دهیدروژناز (LD)
درباره آزمایشگاه جردن
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن یکی از آزمایشگاه های مجهز بخش خصوصی واقع در شهر تهران می باشد که از سال 1381 با بهره گیری از پرسنل مجرب و تجهیزات مدرن شروع به فعالیت کرده است.
تمامی آزمایش های بالینی، ژنتیک و پاتولوژی در این آزمایشگاه قابل انجام است .
آزمایش LFT نیز در آزمایشگاه جردن قابل انجام است و نتیجه آن ظرف یک روز کاری گزارش می گردد.
