آزمایش کلسی تونین یک آزمایش است که برای تشخیص بیماری های مربوط به کلسیم در بدن انجام می شود. این آزمایش، میزان کلسیم خون فرد را اندازه گیری می کند و به پزشکان کمک می کند تا مشکلات مربوط به سطوح غیرطبیعی کلسیم در بدن را شناسایی و درمان کنند. کلسی تونین یک هورمون است که توسط غده تیروئید تولید می شود و نقش مهمی در تنظیم سطوح کلسیم در خون دارد.
در ادامه مطلب کامل ترین اطلاعات در این باره معرفی شده است. با ما همراه باشید.
آزمایش کلسی تونین چیست؟
آزمایش کلسی تونین برای تشخیص سطح هورمون کلسی تونین در خون انجام می شود. هورمون کلسی تونین توسط سلول های پارافولیکولی غده تیروئید (که معمولاً به عنوان سلول های C شناخته می شوند) تولید می شود. تیروئید یک غده ریز پروانه مانند است که در مجاورت قسمت جلوی گردن و بالای استخوان های ترقوه قرار دارد. علاوه بر کلسی تونین، هورمون های دیگری مانند تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) توسط تیروئید تولید می شوند که به کنترل سرعت متابولیسم کمک می کنند.
کلسی تونین در کنترل تجزیه و بازسازی استخوان ها نقش دارد زیرا با محدود کردن میزان کلسیم آزاد شده از استخوان ها، استفاده از کلسیم بدن را تنظیم می کند. همچنین به عنوان یک نوع نشانگر تومور عمل می کند. سلول های بدن، نشانگرهای تومور را در پاسخ به سرطان های خاص سنتز می کنند.
هنگامی که فسفر خون بالاتر از حد طبیعی افزایش یابد، کلسی تونین، نقش مهمی در کاهش سطح فسفر خون دارد. هورمون کلسی تونین همچنین در تقابل با هورمون پاراتیروئید (PTH) و 1.25-دی هیدروکسی ویتامین D موثر است.
آزمایش کلسی تونین برای چه مواردی استفاده می شود؟
کلسی تونین از تحلیل استخوان جلوگیری می کند. همچنین مانند یک دارو در درمان چندین بیماری استخوانی و ناهنجاری های کلسیم مانند پوکی استخوان، بیماری پاژه و هیپرکلسمی نقش دارد.
بیشتر بخوانید: آزمایش ژنتیک سرطان های ارثی
آزمایش کلسی تونین اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:
- شناسایی هیپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید
- بررسی عملکرد درمان سرطان تیروئید مدولاری
- تشخیص عود مجدد سرطان مدولاری تیروئید پس از درمان
- یافتن افراد با سابقه خانوادگی نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2 (MEN 2). (سابقه خانوادگی این بیماری شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید دارد).
چه زمانی انجام آزمایش کلسی تونین نیاز است؟
پزشک این آزمایش را زمانی توصیه می کند که فرد به سرطان مدولاری تیروئید مشکوک باشد. در تومورهای خاص، از جمله انسولینوم ها (تومور در لوزالمعده که انسولین بیش از حد تولید می کند)، VIPomas (سرطان لوزالمعده) و سرطان ریه، سطح کلسی تونین افزایش می یابد.
در موارد زیر انجام این آزمایش نیاز می باشد:
- افراد تحت درمان سرطان مدولاری تیروئید برای بررسی درمان
- پس از اتمام درمان برای نظارت بر عود مجدد سرطان
- سابقه خانوادگی نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2
علائم متشکل از:
- یک توده در جلوی گردن
- تورم غدد لنفاوی گردن
- درد در گلو یا گردن
- تغییرات صدا، مانند گرفتگی صدا
غربالگری بیشتر برای خطر ابتلا به سرطان می باشد. تشخیص زودهنگام سرطان شانس بیشتری برای بقا دارد.
آمادگی برای آزمایش کلسی تونین چگونه است؟
نمونه مورد نیاز، نمونه خون می باشد. قبل از انجام آزمایش، ممکن است برای چندین ساعت ناشتا بودن نیاز باشد. در صوردن مصرف داروها، ویتامین ها و مکمل ها باید به پزشک اطلاع داده شود. این ها شامل تمام داروها، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه می شود.
نتایج آزمایش کلسی تونین به چه معنا است؟
کلسی تونین بر حسب پیکوگرم در میلی لیتر (pg/mL) اندازه گیری می شود. محدوده طبیعی کمتر از 10 pg/ml (پیکوگرم در میلی لیتر) است. زنان و مردان درای مقادیر نرمال متفاوتی می باشند و معمولا مردان، مقادیر بالاتری را نشان می دهند.
- 8.4 pg/ml یا کمتر برای مردان
- 5.0 pg/ml یا کمتر برای زنان
محدوده نتایج آزمایش ممکن است بسته به سن، جنسیت، سابقه سلامتی، روش آزمایش استفاده شده و موارد دیگر متفاوت باشد. آزمایشگاه های مختلف نیز روش‌های متفاوتی برای آزمایش دارند و بنابراین نتایج و محدوده نرمال ممکن است متفاوت باشد.
مقادیر بیشتر از حد معمول ممکن است بیانگر:
- کارسینوم مدولاری تیروئید
- انسولینوم
- VIPoma
- سرطان ریه
سطوح بالا ممکن است یک عامل خطر برای سایر بیماری های تیروئید باشد و فرد مستعد ابتلا به کارسینوم مدولاری تیروئید (MTC) می شود، مانند:
- هیپرپلازی سلول C، یک بیماری با رشد غیر طبیعی سلول در تیروئید.
- نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2 (MEN 2)، یک بیماری ژنتیکی نادر تیروئید و سیستم غدد درون ریز که رشد تومورها را تسهیل می کند.
- مقادیر بالاتر ممکن است در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، اضافه وزن و افراد سیگاری نیز یافت شود. علاوه بر این، داروهای خاصی برای توقف تولید اسید معده نیز سطح آن را ممکن است افزایش دهند.
- سطوح پایین کلسی تونین ممکن است نشان دهنده کارایی درمان سرطان در افراد باشد. در موارد کمی، سطح کلسی تونین کاهش می یابد اما پس از درمان نسبتاً بالا دیده می شود. این ممکن است نشان دهد که بافت هایی باقی می مانند که کلسی تونین تولید می کنند.
- تست های آزمایشگاهی مرتبط: ژن RET، تست کلسیم، هورمون محرک تیروئید (TSH)، تری یدوتیرونین آزاد T3، تیروکسین آزاد T4، آنتی ژن کارسینومبریونیک تیروگلوبولین (CEA)
انجام آزمایش کلسی تونین در آزمایشگاه جردن
آزمایش کلسی تونین توسط آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن قابل انجام است و نتیجه آن ظرف 4 روز کاری گزارش می گردد.
