ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و نقش مهمی در تنظیم چرخه خواب ایفا می‌کند. این هورمون عمدتاً توسط غده پینه‌آل در مغز ساخته می‌شود و ترشح آن معمولاً در شب افزایش می‌یابد، که به بدن کمک می‌کند تا زمان خواب را تنظیم کند.
ملاتونین به عنوان یک “هورمون شب” شناخته می‌شود و اغلب در درمان اختلالات خواب مانند بی‌خوابی یا جت لگ (اختلال خواب ناشی از تغییر منطقه زمانی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر تأثیرات آن بر خواب، این هورمون همچنین به تنظیم سیستم ایمنی بدن و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کند.
ملاتونین چیست؟
غده صنوبری در مغز، هورمون خواب ملاتونین را در پاسخ به تاریکی تولید می کند. این هورمون به تنظیم ریتم شبانه روزی بدن کمک می کند.
ریتم شبانه روزی ساعت درونی بدن می باشد و یک فرآیند داخلی است که چرخه خواب و بیداری هر 24 ساعت را شامل می شود. هنگامی که غده صنوبری این هورمون را در جریان خون آزاد می کند، این هورمون به گیرنده های خاصی در مغز و بدن متصل می شود.
سطح ملاتونین در عصر هنگام تاریک شدن هوا افزایش می یابد. زمانی که مغز تاریکی را حس می کند، پیامی برای تولید ملاتونین بیشتر می فرستد. قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی ممکن است تولید ملاتونین را کند یا متوقف کند.
عملکرد ملاتونین در بدن چیست؟
ملاتونین باعث انتقال از بیداری به خواب می شود. علاوه بر خواب، ملاتونین ممکن است در سایر فرآیندهای بدن نیز نقش داشته باشد، مانند کاهش اثرات میگرن یا جت لگ.
با این حال، مطالعات بیشتری برای درک کامل مزایای سلامتی این هورمون نیاز است.
بیشتر بدانید: آزمایش هورمون رشد (Growth Hormone)
نکاتی برای افزایش طبیعی هورمون ملاتونین
اگرچه مغز ملاتونین تولید می کند، اما سطح یا مقدار ساخته شده ملاتونین ممکن است بسته به عواملی متفاوت باشد، از جمله:
- سن
- جنسیت
- ژنتیک
- عوامل سبک زندگی
انجام موارد زیر ممکن است تولید ملاتونین را به طور طبیعی افزایش دهد:
دریافت نور خورشید
بدن انسان، انتقال دهنده عصبی سروتونین را در پاسخ به نور خورشید تولید می کند. سروتونین در تولید ملاتونین نقش دارد. دریافت نور خورشید ممکن است به تولید این هورمون در شب کمک کند.
مصرف غذاهای غنی از تریپتوفان
اسید آمینه تریپتوفان به تولید سروتونین کمک می کند. سروتونین به آنزیم های خاصی متصل می شود تا ملاتونین تولید کند. مواد غذایی حاوی تریپتوفان عبارتند از:
- مرغ
- بوقلمون
- موز
- بادام زمینی
حمام آب گرم
استراحت در یک حمام گرم ممکن است سطح ملاتونین را افزایش دهد. همان طور که بدن آرام می شود، سطح کورتیزول ممکن است کاهش یابد، که می تواند باعث افزایش ملاتونین شود.
محدود کردن نور مصنوعی
دریافت نور طبیعی در طول روز برای تولید سروتونین و به نوبه خود ملاتونین مفید است.
با این حال، قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی، از جمله نور آبی در شب، ممکن است در تولید ملاتونین اختلال ایجاد کند. دستگاه های الکترونیکی که نور آبی ساطع می کنند شامل تلفن همراه، تلویزیون و صفحه نمایش لپ تاپ است.
یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که 2 ساعت قرار گرفتن در معرض نور آبی در شب، تولید این هورمون را سرکوب می کند.
تفاوت ملاتونین طبیعی و مصنوعی
مکمل های این هورمون یا به صورت ملاتونین طبیعی یا مصنوعی ساخته می شوند. این مکمل ها به شکل زیر موجود می باشند:
- جویدنی
- مایع
- قرص
تفاوت اصلی بین مکمل ها و ملاتونین طبیعی در منبع آن است. این هورمون طبیعی موجود در بازار از غده صنوبری حیوانات به دست می آید. اگرچه، این نوع طبیعی خطر آلودگی ویروس ها یا باکتری ها را به همراه دارد.
ملاتونین مصنوعی یک مکمل غذایی است، اما سازمان غذا و دارو ,FDA مکمل های ملاتونین را برای مصرف هرگونه بیماری تایید نمی کند.
با این حال، آگونیست های گیرنده این هورمون مانند راملتئون و تاسیملتئون برای درمان اختلالات خواب مانند بی خوابی مورد تایید FDA هستند.
مزایای ملاتونین
ملاتونین برای درمان مشکلات خواب در افراد بالای 55 سال و در کودکان استفاده می شود.
علاوه بر کمک به خواب، ممکن است مزایای سلامتی دیگری نیز داشته باشد، مانند:
جت لگ
جت لگ ممکن است هنگام عبور از مناطق زمانی رخ دهد. ساعت داخلی بدن با زمان محلی هماهنگ نیست، که باعث خستگی، اختلال در عملکرد روزانه و خواب می شود.
به گفته مرکز ملی سلامت، مکمل های ملاتونین ممکن است به تنظیم چرخه خواب و بیداری در افراد مبتلا به جت لگ کمک کند.
میگرن
میگرن باعث سر درد شدید، حالت تهوع و حساسیت به نور می شود. برخی شواهد نشان می دهد که ملاتونین ممکن است به پیشگیری از حملات میگرن کمک کند.
یک بررسی سیستماتیک در سال 2019 نشان داد که مکمل های این هورمون به عنوان یک مداخله امیدوارکننده برای جلوگیری از میگرن ظاهر می شوند.
تحقیقات فعلی پیرامون اثر ملاتونین در پیشگیری از میگرن در حال رشد است اما هنوز محدود می باشد.
اضطراب قبل از عمل
بسیاری از افراد قبل از جراحی اضطراب را تجربه می کنند. در برخی موارد، پزشکان داروهای ضد اضطراب را برای آرام کردن اعصاب تجویز می کنند. برخی از تحقیقات نشان می دهد که ملاتونین ممکن است به اندازه داروهای ضد اضطراب استاندارد برای کاهش اضطراب قبل از جراحی در بزرگسالان موثر باشد.
درمان آسیب های مغزی تروماتیک (TBI)
ملاتونین از سد خونی مغزی عبور می کند به این معنی که می تواند بر مغز تأثیر بگذارد. یک بررسی تحقیقاتی نشان می دهد که این هورمون ممکن است نقش محافظتی در قسمت آسیب دیده سیستم عصبی مرکزی داشته باشد که باعث بهبودی پس از TBI می شود.
اثرات جانبی مصرف ملاتونین
مطالعات، اثرات نامطلوب بسیار کمی را گزارش کرده اند. هر گونه عارضه جانبی که ممکن است رخ دهد معمولا خفیف است، مانند:
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- خواب آلودگی
کودکانی که مکمل های ملاتونین مصرف می کنند ممکن است این عوارض جانبی را همراه با شب ادراری تجربه کنند.
از آنجایی که ملاتونین ممکن است اثرات شدیدتری بر روی جنین یا نوزاد داشته باشد، زنان باردار یا شیرده باید قبل از استفاده از آن با پزشک مشورت کنند.
نگاه کلی
ملاتونین هورمونی است که توسط غده صنوبری در مغز ساخته می شود. این هورمون در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد. فواید دیگر این هورمون ممکن است شامل کمک به کاهش اضطراب قبل از جراحی، جلوگیری از میگرن و درمان جت لگ باشد.
مانند همه مکمل ها، بهتر است قبل از مصرف مکمل ملاتونین با یک متخصص مشورت شود تا خطرات را در مقابل فواید آن ارزیابی کند.
آزمایش ملاتونین در آزمایشگاه جردن
آزمایش ملاتونین در صورت موجود بودن کیت، در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن انجام می شود. جهت دریافت اطلاعات بیشتر با شماره 88798979 تماس حاصل فرمایید.
