آزمایش فولیک اسید به اندازه گیری میزان فولات یا فولیک اسید در جریان خون کمک می کند تا کمبود آن را تشخیص دهد و به شناسایی انواع خاصی از کم خونی کمک کند. همچنین به عنوان: سرم فولات، ویتامین B9، فولات RBC، فولاسین شناخته می شود.
آزمایش فولیک اسید چیست؟
فولیک اسید در گروه ویتامین های B قرار دارد که برای انجام عملکرد سالم در بدن ضروری است. بدن انسان برای رشد طبیعی و تولید گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها به فولیک اسید نیاز دارد.
در طی این آزمایش، فولیک اسید را می توان در قسمت پلاسما یا مایع خون اندازه گیری کرد. این آزمایش نشان دهنده مصرف فعلی افراد از فولات و فولیک اسید در رژیم غذایی است. فولات به وفور در غذاهای مختلف مانند مرکبات، جگر، سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج، لوبیا و غلات کامل یافت می شود. با این حال، اسید فولیک کمی متفاوت است. این فرم مصنوعی فولات است و عمدتاً در غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه و قرص های ویتامین وجود دارد. این آزمایش می‌تواند برای زنان باردار نیز مهم باشد، زیرا سطوح کافی فولیک اسید برای رشد مناسب لوله عصبی نوزاد مورد نیاز است. علاوه بر این، از این آزمایش می توان برای نظارت بر وضعیت سلامت افرادی که دارای شرایطی هستند که می تواند بر جذب فولیک اسید تأثیر بگذارد، مانند بیماری سلیاک یا اعتیاد به الکل استفاده کرد.
آزمایش فولیک اسید برای چه استفاده می شود؟
فولات یا فولیک اسید بخش جدایی ناپذیر از مجموعه ویتامین های B می باشد. فولیک اسید در تولید پروتئین های جدید در بدن و تشکیل طبیعی RBC، WBC و پلاکت ها نقش مهمی دارد. برخی از عملکردهای دیگر فولیک اسید شامل ترمیم بافت یا سلول ها و سنتز DNA است. البته در اینجا ذکر این نکته ضروری است که این ماده غذایی در بدن تولید نمی شود و باید از طریق رژیم غذایی تامین شود.
پزشک همچنین می تواند این آزمایش را برای اندازه گیری موارد زیر درخواست کند:
- کمبودهای غذایی
- معمولا در افراد کمتر دیده می شود زیرا بسیاری از نوشیدنی ها و غذاها حاوی فولات هستند. ویتامین B9 در بدن ذخیره می شود، بنابراین کمبودهای غذایی تا زمانی که ذخایر مواد مغذی در بدن وجود دارد، علائمی ایجاد نمی کند.
- جذب ناکافی در بدن
جذب کامل فولیک اسید در بدن طی چند مرحله انجام می شود. اگر هر بیماری یا شرایط پزشکی مانع این مراحل شود، جذب ویتامین B9 مختل می شود.
- نیاز بیشتر در بدن
افزایش نیاز به فولات در بدن با بسیاری از بیماری ها و اختلالات قابل مشاهده است. میزان فولات در بدن هنگام شیردهی یا باردار شدن یک زن افزایش می یابد. همچنین می تواند در اوایل دوران کودکی در افراد مبتلا به سرطان یا کم خونی همولیتیک مزمن رخ دهد.
چه زمانی انجام آزمایش فولیک اسید نیاز است؟
- تجزیه و تحلیل علل اصلی کم خونی
- به این منظور، آزمایش فولیک اسید اغلب همراه با آزمایش سطح ویتامین B12 انجام می شود، زیرا سطوح پایین هر یک از آن ها می تواند باعث ایجاد کم خونی شود.
- بررسی سوءتغذیه یا هر مشکل دیگری در مورد جذب فولیک اسید در بدن
- تجویز برنامه درمانی خاص برای کمبود فولات و کمبود ویتامین B12
- بررسی فولات کافی در بدن قبل از بارداری برای رشد طبیعی نوزاد
- تجزیه و تحلیل علل آسیب عصبی در بدن
- همچنین شرایطی مانند سیروز و فیبروز کیستیک نیز می توانند از جذب فولات در بدن جلوگیری کنند.
چه نوع نمونه ای برای آزمایش فولیک اسید مورد نیاز است؟
آزمایش فولیک اسید مانند هر آزمایش خون استاندارد دیگری است. تکنسین آزمایشگاه یا پرستار نمونه خون را معمولاً با استفاده از یک سوزن کوچک از ورید بازوی افراد می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کافی خون را در یک ویال یا لوله آزمایش جمع‌آوری می‌کنند و سپس آن را برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستند.
آمادگی قبل از آزمایش فولیک اسید
قبل از انجام آزمایش، ضروری است که حداقل به مدت 8 تا 10 ساعت از خوردن یا آشامیدن خودداری شود. نوشیدن آب بلامانع است، اما در صورت استفاده از داروهای خاص، در مورد مصرف و تأثیر آن بر نتایج آزمایش فولیک است باید با پزشک مشورت شود.
نتایج آزمایش فولیک اسید به چه معناست؟
وقتی نوبت به محدوده طبیعی فولیک اسید می رسد، هر آزمایشگاهی سطوح از پیش تعیین شده خود را دارد. نتایج آزمایش معمولا محدوده ای را که هر آزمایشگاه خاص برای این روش استفاده می کند نشان می دهد. محدوده نرمال در اینجا اغلب به عنوان راهنما استفاده می شود، اما یک پزشک می تواند بر اساس سن، جنسیت، سلامتی و سایر عوامل مرتبط برای تشخیص وضعیت افراد استفاده کند.
اگر نتایج آزمایش بالاتر از سطح طبیعی فولات باشد، می تواند به دلایل زیر باشد:
فرد در حال مصرف یک رژیم غذایی غنی از فولات و اسید فولیک است. این زمانی اتفاق می افتد که مصرف قرص های ویتامین و قرص های اسید فولیک بیش از حد باشد. مصرف فولات بیش از نیاز بدن می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی شود.
همچنین نشان دهنده کمبود ویتامین B12 است. بدن افراد برای استفاده از فولات به این ویتامین نیاز دارد، بنابراین اگر فرد کمبود ویتامین B12 داشته باشد، بدن قادر به استفاده از فولات نیست و سطوح بالایی از آن در جریان خون انباشته می شود.
اگر نتایج آزمایش کمتر از حد معمول نشان داده شود، نشان دهنده:
- مشکل در رژیم غذایی
- اختلال مصرف الکل
- یک اختلال خوردن مانند بی اشتهایی عصبی
- همچنین نشان دهنده مشکلات در جذب یا مصرف فولات در هنگام بیماری های کبدی، کمبود ویتامین C، بیماری سلیاک و بیماری کرون است.
تست های مرتبط: آنتی بادی فاکتور داخلی، آنتی بادی سلول جداری، شمارش کامل خون یا CBC، آنتی بادی ضد هسته ای یا ANA، فاکتور روماتوئید یا تست RF
انجام آزمایش فولیک اسید توسط آزمایشگاه جردن در منزل
لازم است مطلع باشید که برای انجام آزمایش فولیک اسید و یا سایر آزمایش ها الزاما نیازی به مراجعه حضوری به آزمایشگاه نیست. آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن ، با کادری مجرب خدمات نمونه گیری و آزمایش در منزل را ارائه می دهد. برای ثبت درخواست با شماره های 09128905065 ، 09128905066 و یا 88798979 تماس حاصل فرمایید.
لازم به ذکر است که آزمایشگاه جردن با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد می باشد.
