بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان؛ علائم تا درمان

بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری التهابی مزمن است که در درجه اول مفاصل ران، ستون فقرات و دنده ها را درگیر می کند و منجر به محدود شدن تحرک ستون فقرات می شود. تظاهرات اسپوندیلیت آنکیلوزان بسته به درجه التهاب، میزان درگیری ستون فقرات و درگیری سیستمیک بسیار متفاوت است. به همین دلیل یکی از بیماری هایی است که معمولا به اشتباه تشخیص داده می شود. اختلال عملکردی و ناتوانی می تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. زندگی با این بیماری نیز هزینه قابل توجهی برای افراد دارد.

علت بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان

علت دقیق یا مکانیسمی که توسط آن بیماری ایجاد می شود به خوبی شناخته شده نیست، اما استعداد ژنتیکی در آن دخیل است. یک ژن خاص به نام HLA-B27 در اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود دارد. با این حال، HLA-B27 برای این بیماری اختصاصی نیست، زیرا در چندین بیماری دیگر نیز دیده می شود و برخی از افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هرگز این ژن را ندارند، به این معنی که برخی از عوامل محیطی اکتسابی نیز ممکن است علت ایجاد این بیماری باشند.

بیشتر بخوانید: آزمایش ژنتیک

عوامل خطر و اپیدمیولوژی بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان

مردان دو برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند. میانگین سن تظاهرات بالینی 24-26 سال است. معمولا علائم بالینی پس از 40 سال ظاهر نمی شود، بنابراین احتمال بروز آن در افراد مسن کمتر است. پیشرفت بیماری در برخی از کشورهای در حال توسعه می تواند از دوران کودکی (قبل از سن 16 سالگی) شروع شود.

علائم و نشانه های بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان

علائم و نشانه های بالینی زیر در اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود دارد:

1. کمر درد و سفتی، درگیری ستون فقرات می تواند منجر به ظاهر ستون فقرات شبیه به بامبو شود.
2. سفتی مفاصل ران و درد در باسن
3. درد و سفتی در ناحیه قفسه سینه. درد با استراحت برطرف نمی شود.
4. پوکی استخوان ستون فقرات
5. از دست دادن تحرک ستون فقرات با درجات مختلف
6. تظاهرات خارج مفصلی اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل یووئیت قدامی، پسوریازیس، بیماری متابولیک استخوان و بیماری التهابی روده است.

عوارض بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان عبارتند از:

1. Enthesis که فرسایش مفاصل و جایگزینی استخوان با بافت فیبری است.
2. تنگی ستون فقرات منجر به شکستگی ستون فقرات می شود.
3. درگیری قلبی با نارسایی آئورت

تشخیص بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان

تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان بر اساس ویژگی های بالینی و برخی یافته های رادیولوژیکی است. معمولاً سابقه خانوادگی، تظاهرات مفصلی و خارج مفصلی به تشخیص کمک می کند.

✅ اشعه ایکس از مفصل ساکروایلیاک به طور معمول برای بررسی ساکروایلییتی که در مراحل اولیه بیماری وجود دارد، انجام می شود.

✅ ام آر آی مفاصل مختلف از جمله ستون فقرات، استخوان لگن، قفسه سینه، برای مشاهده تغییرات مفصلی و علائم التهاب.

✅ ام آر آی دینامیک می تواند به شناسایی عوارض ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان، از جمله درگیری بافت نرم، تغییرات در رباط ها و شکستگی های کوچک و غیره کمک کند.

✅ اگرچه هیچ آزمایشی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان اختصاصی نیست، اما کم خونی در شمارش کامل خون مشهود است. نشانگرهای التهابی مانند CRP و ESR نیز ممکن است در برخی موارد بالا رود، اما عدم وجود آنها اسپوندیلیت آنکیلوزان را رد نمی کند.

✅ ژنوتایپ در بیماران با سابقه خانوادگی اسپوندیلیت آنکیلوزان که هنوز علائم بالینی در آنها ایجاد نشده است انجام می شود. اکثر این بیماران از نظر ژن HLA-B27 مثبت هستند. این روش به طور معمول انجام نمی شود زیرا برای اسپوندیلیت آنکیلوزان خاص نیست و  پرهزینه است.

بیتشر بخوانید: تشخیص کم خونی فقر آهن

درمان بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان

• درمان بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان از طریق مداخلات مختلف غیر دارویی و دارویی انجام می شود.
• در میان مداخلات غیردارویی مهم‌ترین روش، اصلاح سبک زندگی و ورزش‌های منظم است که به مقابله با ناتوانی عملکردی در پیشرفت سریع بیماری کمک می‌کند.
• یک سیستم حمایتی برای بیماران در قالب درمان، گروه های اجتماعی و گروه های خودیاری و غیره بسیار مهم است زیرا اسپوندیلیت آنکیلوزان می تواند به طور جدی ناتوان کننده باشد.
• از سیگار کشیدن باید اجتناب شود زیرا گفته می شود بیماری در افراد سیگاری با سرعت بیشتری پیشرفت می کند.
• مداخله دارویی با کنترل درد شروع می شود. درد همراه با آرتریت با NSAID ها درمان می شود.
• التهاب با داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)، از جمله سولفاسالازین، متوترکسات، سیکلوسپورین و غیره درمان می شود.
• موثرترین داروها در برابر اسپوندیلیت آنکیلوزان، داروهای ضد TNF هستند. این داروها در مرحله پیشرفته بیماری که بیمار به درمان معمولی برای یک دوره طولانی مدت پاسخ نمی دهد، استفاده می شود.
• مداخلات جراحی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل آرتروپلاستی کامل مفصل ران در بیماران مبتلا به درد و ناتوانی و مقاوم به درمان است. بی ثباتی ستون فقرات را می توان با استئوتومی اصلاحی ستون فقرات و روش های فیوژن درمان کرد.
• تظاهرات خارج مفصلی که یووئیت قدامی شایع‌ترین آنها است، با کمک مسکن‌ها و قطره‌های میدریاتیک درمان می‌شوند. مهم است که یک رویکرد چند رشته ای برای مدیریت موثر اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود داشته باشد زیرا این بیماری چندین اندام را درگیر می کند.

نتیجه گیری:

اسپوندیلیت آنکیلوزان می تواند با عوارض و مرگ و میر قابل توجهی همراه باشد. پیش آگهی اسپوندیلیت آنکیلوزان بسته به عوامل مختلفی است که عبارتند از:

1. تشخیص زودهنگام
2. شروع درمان دارویی
3. شدت بیماری به ویژه در زمان تشخیص
4. انطباق بیمار با رژیم درمانی پیشنهادی
5. اصلاح سبک زندگی
6. افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان باید به طور منظم برای تقویت مفاصل و عضلات ورزش کنند. ورزش به بهبود انعطاف پذیری مفاصل و حفظ وضعیت مناسب کمک می کند.
7. سیگار کشیدن باید متوقف شود زیرا تصور می شود روند التهاب را افزایش می دهد و تنفس را مختل می کند.

درباره آزمایشگاه جردن

آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن با بیش از 23 سال سابقه فعالیت، در تمامی بخش های بالینی ، پاتولوژی و ژنتیک فعالیت دارد.

این آزمایشگاه با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طبق لیست زیر طرف قرار داد می باشد:

1	بیمه تامین اجتماعی	10	بیمه تعاون	19	بیمه پارسیان	28	بیمه آسماری	37	هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران
2	بیمه خدمات درمانی	11	بیمه آرمان	20	بیمه سینا	29	بیمه ملت	38	بیمه بانک توسعه صادرات ایران
3	بیمه کارکنان دولت	12	بیمه معلم	21	بیمه آسیا	30	بیمه دی	39	بیمه بانک رفاه کارگران
4	بیمه ایرانیان	13	بیمه سرمد	22	بیمه دانا	31	بیمه ما	40	بیمه آرمان سفیران سلامت
5	بیمه بانک مرکزی	14	بیمه البرز	23	بیمه میهن	32	بیمه بانک سپه	41	بیمه بانک صنعت و معدن
6	بیمه بانک صادرات	15	بیمه شهرداری	24	بیمه نوین	33	بیمه سامان
7	بیمه بانک تجارت	16	بیمه کارآفرین	25	بیمه ایران	34	بیمه شرکت نفت
8	بیمه رازی	17	بیمه تجارت نو	26	بیمه بانک ملت	35	بیمه بانک کشاورزی
9	بیمه نیروهای مسلح	18	بیمه کوثر	27	بیمه بانک ملی	36	بیمه آتیه سازان حافظ

برای هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید.