هیپوگلیسمی چیست؟ آیا می‌دانید افت شدید قند خون چگونه می‌تواند بر بدن و مغز شما تأثیر بگذارد؟ این وضعیت که به کاهش غیرطبیعی سطح گلوکز در خون اشاره دارد، می‌تواند به سرعت علائمی مانند لرزش، تعریق، سردرگمی یا حتی بیهوشی ایجاد کند. هیپوگلیسمی معمولاً در افراد مبتلا به دیابت رخ می‌دهد، اما ممکن است در شرایط دیگر نیز دیده شود.
در این مقاله، به بررسی علل، نشانه‌ها و روش‌های پیشگیری و درمان هیپوگلیسمی می‌پردازیم تا اهمیت مدیریت صحیح قند خون را بهتر درک کنید.
هیپوگلیسمی (قند خون پایین) چیست؟
هیپوگلیسمی یک وضعیت پزشکی است که در اثر کاهش سطح قند خون ایجاد می شود. به عبارت ساده، اگر سطح قند خون در بیماران دیابتی کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر و در افراد غیر دیابتی کمتر از 55 میلی گرم در دسی لیتر باشد، هیپوگلیسمی در نظر گرفته می شود.
هیپوگلیسمی به انواع متفاوتی طبقه‌بندی می‌شود که برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع درک شرایط مختلف این وضعیت، مهم می باشد.
انواع هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی واکنشی که به آن هیپوگلیسمی پس از غذا نیز گفته می شود زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون، چند ساعت پس از صرف غذا کاهش یابد. در حالی که دلیل اصلی این وضعیت مشخص نیست، احتمالاً به این علت است که بدن برای مدیریت افزایش قند خون از کربوهیدرات ها، انسولین زیادی ترشح می کند.
با این حال، گاهی اوقات، پاسخ انسولین آنقدر قوی است که باعث افت قند خون می شود.
بیشتر بدانید: آشنایی با دیابت و انواع آن
علت هیپوگلیسمی واکنشی چیست؟
در حالی که محققان به طور کامل علت واقعی هیپوگلیسمی واکنشی را شناسایی نکرده‌اند، اما معمولاً به دلیل وجود انسولین بیش از حد در خون اتفاق می‌افتد. برخی از دلایل احتمالی این وضعیت عبارتند از:
پیش دیابت
داشتن پیش دیابت، تولید مقدار مناسب انسولین را برای بدن دشوارتر می کند.
وعده های غذایی پر کربوهیدرات
خوردن یک وعده غذایی پر کربوهیدرات یکی از دلایل اصلی هیپوگلیسمی واکنشی در افراد غیر دیابتی است.
جراحی دستگاه گوارش
در افرادی که جراحی معده داشته اند، این شرایط ممکن است بر سطح قند خون نیز تأثیر بگذارد و منجر به این بیماری شود.
علائم هیپوگلیسمی واکنشی
- ضربان قلب
- سرگیجه
- سردرد
- مشکل خواب
- ضعف
- خستگی مفرط
- عرق کردن یا لرزش غیرمعمول
چگونه می توان هیپوگلایسمی واکنشی را مدیریت کرد؟
به جای خوردن یک وعده غذایی بزرگ، بهتر است وعده های غذایی کوچک و هر 3 تا 4 ساعت یک بار مصرف شود.
رژیم غذایی باید شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لبنیات و پروتئین باشد.
داشتن فعالیت بدنی در برنامه روزانه به تعادل در سطح قند خون کمک می کند.
مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین بهتر است کاهش یابد.
هیپوگلیسمی ناشتا
یک فرد سالم زمانی که وعده های غذایی خود را حذف می کند یا برای مدت طولانی روزه می گیرد، احتمالاً هیپوگلیسمی ناشتا را تجربه خواهد کرد. البته برخی از شرایط پزشکی که در آن بدن نمی تواند سطح قند خون کافی را حفظ کند، می تواند باعث هیپوگلیسمی ناشتا شود.
علت هیپوگلیسمی ناشتا چیست؟
- روزه: روزه گرفتن یکی از علل اصلی هیپوگلیسمی ناشتا است و زمانی رخ می دهد که افراد وعده های غذایی را برای مدت طولانی حذف کنند. بر اساس NIH، 65 درصد از بیماران در عرض 24 ساعت ناشتا بودن، 93 درصد در عرض 48 ساعت و 99 درصد در عرض 72 ساعت هیپوگلیسمی را تجربه می کنند.
- نوشیدن بدون غذا خوردن: افرادی که بدون خوردن غذا، نوشیدنی زیادی مصرف می کنند می توانند هیپوگلیسمی ناشتا را تجربه کنند، زیرا نوشیدن بیش از حد به تنهایی می تواند تشکیل گلوکز در کبد را مسدود کند.
- بیماری کبد: برخی از بیماری های کبدی مانند هپاتیت ویروسی، سیروز و غیره نیز می توانند بر سطح قند خون اثر داشته باشند و بر توانایی کبد برای ذخیره و تولید گلوکز کافی تأثیر بگذارند.
- بیماری ذخیره گلیکوژن: نوزادان و کودکان دارای سیستم آنزیمی غیرطبیعی که در کنترل گلوکز نقش دارند نیز می توانند هیپوگلیسمی ناشتا را تجربه کنند.
علائم هیپوگلیسمی ناشتا
- ضعف
- خستگی
- تعریق
- سردرگمی
چگونه می توان هیپوگلایسمی ناشتا را مدیریت کرد؟
بهتر است وعده های غذایی مناسب در فواصل زمانی کوتاه در طول روز میل شود زیرا به تعادل قند خون و حفظ انرژی بدن کمک می کند.
پزشک ممکن است در افراد دیابتی تغییر در دوز دارو یا انسولین را توصیه کند. با این حال این تغییر هرگز نباید بدون دستورالعمل پزشک انجام شود.
بیشتر بدانید: رژیم غذایی افراد دیابتی
هیپوگلیسمی شبانه
هنگامی که سطح قند خون فرد هنگام خواب شبانه کاهش می یابد، این وضعیت به هیپوگلیسمی شبانه اشاره دارد. بر اساس مطالعات، تقریباً بیش از نیمی از این شرایط شدید معمولاً در شب هنگام خواب رخ می دهند و حتی ممکن است باعث تشنج و کما شود و به عنوان یک عامل اصلی در آریتمی قلبی و در نتیجه مرگ در بستر یا مرگ ناگهانی می باشد.
علت هیپوگلیسمی شبانه چیست؟
- دیابت نوع 1: سطح پایین HbA1c معمولاً یکی از دلایل اصلی هیپوگلیسمی شبانه است.
- تمرین با شدت متوسط یا زیاد: ورزش شدید در طول روز می تواند منجر به تغییر در سطح قند خون در شب شود.
- سایر عوامل: افرادی که بدحال هستند یا در دوران قاعدگی می باشند، انسولین یا کربوهیدرات زیادی مصرف می کنند، بیش از حد نوشیدنی می نوشند، تغییر در روال روزانه دارند یا در هوای گرم یا مرطوب می باشند ممکن است هیپوگلیسمی شبانه را تجربه کنند.
علائم هیپوگلیسمی شبانه
- بی قراری در خواب
- کند شدن یا افزایش ناگهانی تنفس
- لرزیدن یا لرزش
- اختلالات خواب
- ضربان قلب تند
چگونه می توان هیپوگلایسمی شبانه را مدیریت کرد؟
افرادی که این شرایط را قبلا تجربه کرده اند یا دیابت نوع 1 دارند، پزشک ممکن است قبل از رفتن به رختخواب بررسی سطح قند خون را توصیه کند.
خوردن یک شام مناسب به متعادل نگه داشتن سطح قند خون کمک خواهد کرد.
از آنجایی که ورزش شدید در طول روز می تواند منجر به این مشکل شود، تنظیم روتین ورزش نیز ممکن است توصیه شود.
مصرف الکل باید کنترل شود، زیرا میزان گلوکز ذخیره شده را کاهش می دهد.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، بیماری هیپوگلیسمی شایع است اما در افراد دیابتی و غیر دیابتی می تواند جدی باشد. بنابراین، نظارت دقیق بر سطح قند خون برای سلامتی بسیار توصیه می شود. بررسی منظم قند خون می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند.
آزمایشگاه طرف قرارداد با بیمه تکمیلی
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن با بیش از 23 سال سابقه فعالیت تمامی آزمایش های بالینی، ژنتیک و پاتولوژی را انجام می دهد .
این آزمایشگاه با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد بوده و جهت رفاه حال مراجعین روز های تعطیل نیز از ساعت 7 الی 15 باز می باشد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر با شماره 88798979 تماس حاصل فرمایید.
