سرطان سینه زمانی ایجاد می شود که سلول های سینه به صورت غیر طبیعی و کنترل نشده رشد کنند. با گذشت زمان، این سلول ها می توانند باعث ایجاد تومور شوند. در بیشتر موارد، این تومورها خوش خیم هستند، به این معنی که غیر سرطانی می باشند و به سایر قسمت های بدن گسترش نمی یابند. اما گاهی اوقات تومورهای سرطانی در سینه تشکیل می شوند.
سلول‌هایی که تومورهای سرطانی را تشکیل می‌دهند بدخیم هستند، این تومورها می‌توانند به بافت‌های مجاور حمله کنند و حتی ممکن است به قسمت‌های دوردست بدن گسترش یابند.
سینه ها از ترکیبی از بافت های غده ای، همبند و چربی تشکیل شده اند. بافت‌های غده ای حاوی غدد و مجاری تولید شیر هستند که شیر را از غدد به نوک پستان در طول شیردهی منتقل می‌کنند. در حالی که سرطان می‌تواند در هر یک از این بافت‌های سینه ایجاد شود اما معمولاً در لوبول‌ها و مجاری دیده می‌شود. این بیماری به طور معمول در زنان رخ می دهد، اما مردان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
انواع سرطان سینه
کارسینوم مجرایی: این سرطان ها از سلول های مجاری حامل شیر پستان به وجود می آیند. این نوع شایع ترین شکل این اختلال است.
- کارسینوم لوبولار: این شکل از سرطان در لوبول های تولید کننده شیر پستان رخ می دهد.
- سارکوم: سارکوم پستان در بافت همبند پستان ایجاد می شود. سارکوم یک نوع نادر سرطان سینه است.
- سرطان سینه التهابی: این یک شکل نادر اما تهاجمی سرطان سینه است که معمولاً از مجاری شیر شروع می شود و به سایر قسمت های پستان گسترش می یابد.
- بیماری پستان پاژه: این نوع نادر سرطان، نوک پستان و آرئول را تحت تاثیر قرار می دهد.
سرطان سینه مجرایی و لوبولار بر اساس غیر تهاجمی یا تهاجمی بودن آنها طبقه بندی می شوند.
سرطان غیر تهاجمی پستان، که به عنوان “کارسینوم در محل” شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که سرطان در مجاری شیر یا لوبول ها ایجاد می شود، اما هنوز به لایه های زیرین و سایر بافت های بدن گسترش نیافته است. دو نوع رایج سرطان پستان غیرتهاجمی وجود دارد، کارسینوم مجرایی درجا (DCIS) و کارسینوم لوبولار در محل (LCIS).
در مقابل، این بیماری مهاجم می تواند به غدد لنفاوی مجاور و سایر قسمت های بدن گسترش یابد. کارسینوم مجرایی مهاجم (IDC) و کارسینوم لوبولار مهاجم (ILC) دو نوع رایج سرطان مهاجم سینه هستند.
علائم سرطان سینه
علائم سرطان سینه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- توده یا ناحیه ای از بافت ضخیم در سینه (به خصوص در یک طرف)
- تغییر در اندازه یا شکل یک یا هر دو سینه
- تغییر در شکل یا ظاهر نوک پستان، مانند پوسته پوسته شدن، زخم، قرمزی یا وارونگی نوک پستان
- تغییرات در پوست سینه ها، مانند گودی (شبیه پوست پرتقال)، بثورات پوستی یا قرمزی
- ناراحتی یا تورم در زیر بغل
علائم این اختلال در مردان مشابه علائمی است که زنان تجربه می کنند.
علت سرطان سینه
در حالی که هیچ دلیل خاصی برای سرطان سینه وجود ندارد، برخی از عوامل سبک زندگی با خطر بالاتر ابتلا به این بیماری مرتبط هستند:
- نوشیدن الکل سطح استروژن را در بدن افزایش می دهد و با افزایش 30 تا 50 درصدی خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است.
- وزن ناسالم یا چاق بودن با 20 تا 40 درصد افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان یائسه مرتبط است.
- سیگار کشیدن به خصوص اگر در دوران نوجوانی شروع شود، خطر ابتلا را افزایش می دهد.
عوامل دیگری که قابل تغییر نیستند نیز بر احتمال ابتلا تأثیر می‌گذارند:
- سن، هر چه سن بالاتر می رود، احتمال آسیب دیدن سلول ها و پیشرفت به سوی سرطان بیشتر است. تقریباً از هر 5 سرطان سینه 4 مورد در زنان بالای 50 سال تشخیص داده می شود.
- سابقه خانوادگی، احتمال ابتلا به سرطان پستان در زنانی که دارای بستگان درجه یک مبتلا به سرطان پستان هستند نسبت به زنان بدون سابقه خانوادگی سرطان سینه، دو برابر بیشتر است.
- وجود جهش‌های ژنی BRCA1، BRCA2 یا سایر جهش‌های ژنی در فرد، از هر 10 سرطان پستان، 1 مورد به دلیل داشتن این جهش‌های ژنتیکی است.
- سینه‌های متراکم، زنانی که دارای بافت متراکم در سینه‌ها می باشند (که فقط با استفاده از اشعه ایکس یا ماموگرافی قابل مشاهده است) ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه باشند.
- قرار گرفتن در معرض پرتوهای قبلی، زنانی که در معرض پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه قرار گرفتند (مثلاً برای سرطان های دوران کودکی) ممکن است 5 برابر بیشتر از زنانی که در معرض پرتودرمانی نبودند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشند.
تشخیص سرطان سینه
برای یافتن علت تغییر پستان، پزشک معمولاً از روشی به نام “آزمایش سه گانه” استفاده می کند که شامل موارد زیر است:
- تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی پستان
- تست های تصویربرداری، مانند ماموگرافی تشخیصی یا سونوگرافی
- بیوپسی، که شامل نمونه برداری از سلول های بافتی پستان و آزمایش آن ها برای تایید سرطان است.
مرحله بندی و آزمایشات بیشتر برای تشخیص سرطان سینه
اگر سرطان سینه تایید شود، بیمار برای آزمایشات بیشتر مانند سی تی اسکن، آزمایش خون، اسکن استخوان یا اسکن PET ارجاع داده می شود تا پزشک متوجه شود سرطان در چه مرحله ای است.
- مرحله 0 (درجا) به سرطان پستان پیش تهاجمی اشاره دارد که فقط در مجاری شیر یا لوبول های سینه وجود دارد.
- مرحله I تا IIB به سرطان پستان اولیه با اندازه کوچک (5 سانتی متر یا کمتر) اشاره دارد.
- سرطان های مرحله IIB تا مرحله IIIC (پیشرفته، موضعی) به غدد لنفاوی مجاور در استخوان سینه یا زیر بغل گسترش یافته اند.
- سرطان مرحله IV (پیشرفته، متاستاتیک) به سایر قسمت های بدن گسترش یافته است.
همچنین ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای گیرنده های هورمونی (برای بررسی اینکه آیا سلول‌های سرطانی گیرنده هایی برای استروژن یا پروژسترون دارند)، HER-2 (پروتئینی که باعث رشد سلول‌های سرطانی می‌شود) یا سایر نشانگرهای ژنتیکی انجام شود. این آزمایشات به تصمیم گیری بهترین درمان برای نوع سرطان سینه کمک می کند.
درمان سرطان سینه
بسته به ویژگی های این بیماری، چندین گزینه درمانی وجود دارد.
عمل جراحی
این درمان شامل حذف سرطان موضعی از پستان است. لامپکتومی (جراحی حفظ پستان) شامل برداشتن تومور و برخی بافت ها و نگه داشتن سینه است. ماستکتومی شامل برداشتن کل سینه می باشد. در طی جراحی سینه، غدد لنفاوی زیر بازو نیز ممکن است برداشته شوند.
پرتو درمانی
رادیوتراپی اغلب برای از بین بردن سلول های سرطانی پستان که پس از برداشتن غدد لنفاوی یا لامپکتومی باقی مانده است، استفاده می شود. گاهی اوقات پس از ماستکتومی در صورت وجود خطر عود سرطان در ناحیه قفسه سینه استفاده می شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی شامل استفاده از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن می باشد. ممکن است قبل یا بعد از جراحی یا پرتودرمانی یا همراه با پرتودرمانی انجام شود.
هورمون درمانی
هورمون درمانی شامل داروهایی است که سطح استروژن و پروژسترون بدن را کاهش می دهد تا رشد سلول های سرطانی گیرنده مثبت هورمون را متوقف یا کاهش دهد.
مراقبت تسکینی
در برخی موارد، تیم پزشکی با بیمار در مورد مراقبت تسکینی صحبت می کند. هدف از مراقبت تسکینی بهبود کیفیت زندگی همراه با کاهش علائم سرطان است.
آیا سرطان سینه قابل پیشگیری است؟
متأسفانه پیشگیری کامل از سرطان سینه امکان پذیر نمی باشد. با این حال، انتخاب های سبک زندگی مانند حفظ وزن سالم و کاهش مصرف الکل می تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری جلوگیری می کند.
بیوپسی پستان چیست؟
نمونه برداری یا بیوپسی توسط متخصصین رادیولوژی، جراحان و متخصصین پوست صورت می گیرد که به معنی برداشتن نمونه ای از سلول ها جهت بررسی و تشخیص بیماری می باشد.
بیوپسی با هدف تشخیص سلول های سرطانی یا غیر سرطانی انجام می گردد.
پس از نمونه برداری، نمونه جمع آوری شده به مرکز پاتولوژی جهت بررسی تحویل داده می شود و پاتولوژیست بافت بیوپسی را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن با همکاری متخصصین پاتولوژیست خبره، امکان بررسی نمونه های پاتولوژی رحم و تخمدان، تیروئید، کولپوسکوپی دهانه ی رحم، دستگاه ادراری و نمونه های برداشته شده از بافت روده را دارد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر با شماره 88798979 تماس حاصل فرمایید.
گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم سعیده گوهری
تایید صحت علمی : جناب اقای دکتر شاهین مرتضی بیگی
