عوامل تاثیرگذار بر نتایج آزمایش تیروئید وجود دارند که ممکن است نتیجه آن را متغیر کنند. آزمایش تیروئید با استفاده از نمونه خون، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH)، آزمایش T3 و تیروکسین (T4) را اندازه گیری می کند.
برخی از عوامل ممکن است نوسانات کوتاه مدت در سطح هورمون تیروئید باشد که با تغییر دوز دارو از بین می رود، یا تفاوت های کوچک در نتایج، زمانی که ساعت آزمایش تغییر کرده است. سایر عواملی که بر نتایج آزمایش تیروئید تأثیر می‌گذارند ممکن است طولانی‌مدت باشند، مانند بارداری یا یک عامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن که می‌تواند سطوح ثبت شده توسط آزمایش را تغییر دهد.
عوامل تاثیرگذار بر نتایج آزمایش تیروئید کدامند؟
نتایج آزمایش تیروئید می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. یکی از مهم‌ترین عوامل، زمان نمونه‌گیری است. سطح هورمون‌های تیروئیدی در طول روز دچار نوسان می‌شود، بنابراین زمان نمونه‌گیری باید با دقت انجام شود. همچنین سن، جنس و وضعیت بارداری فرد می‌توانند بر نتایج تاثیرگذار باشند.
شرایط بیماری‌های دیگر مانند دیابت، بیماری‌های کلیوی و کبدی نیز می‌توانند سطح هورمون‌های تیروئیدی را تغییر دهند. علاوه بر این، مصرف برخی داروها همچون آسپیرین، لیتیوم و آمیودارون می‌تواند نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین در هنگام تفسیر نتایج آزمایش تیروئید، باید این عوامل در نظر گرفته شوند.
1. زمان روز و ناشتا بودن
مطالعات نشان داده اند که عوامل تاثیرگذار بر نتایج آزمایش تیروئید مانند زمان روز و ناشتا بودن می تواند بر نتایج تأثیر بگذارد. اگر صبح زود پس از ناشتا بودن یک شبه، آزمایش انجام شود، نتایج ممکن است سطوح بالاتر (TSH) را نشان دهد. اگر بعدازظهر و بدون ناشتایی آزمایش انجام شود، سطح TSH پایین تر خواهد بود.
بیشتر بدانید: آزمایش Free T3
2. استرس
عواملی که می توانند بر نتایج آزمایش تیروئید تأثیر بگذارند عبارتند از استرس روانی و استرس کلی بر بدن، مانند کم خوابی یا رژیم غذایی.
شواهد تأثیر این عوامل نامشخص است. با این حال، بهتر است هر بار سطح تیروئید در شرایط یکسان بررسی شود. انجام آزمایش در شرایط یکسان می تواند به جلوگیری از نوسانات کاذب در نتایج آزمایش کمک کند.
3. وزن بدن
وزن و توده بدن می تواند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد. برای مثال، سطح TSH و سطح هورمون تیروئید با ترشح هورمون لپتین و چاقی افزایش می‌یابد.
اما عوامل زیادی در نحوه تأثیرگذاری عملکرد تیروئید، وزن و توده بدن بر یکدیگر نقش دارند. به عنوان یک قاعده کلی، افرادی که تیروئید پرکار دارند، وزن بدن کمتری دارند و افراد با تیروئید کم کار، تمایل به افزایش وزن مرتبط با تیروئید دارند.
4. سیگار کشیدن
تاثیر سیگار بر عملکرد تیروئید با سطوح بالاتر تری یدوتیرونین آزاد (T3 آزاد) و سطوح پایین تر TSH در افراد سیگاری مرتبط است.
آزمایشات تیروئید در افرادی که سیگار را ترک کرده اند، افزایش TSH و کاهش T4 را نشان می دهد. دلایل تأثیر سیگار بر عملکرد تیروئید همچنان در حال بررسی است.
5. مصرف الکل
برخی از مطالعات نشان می دهد سطح T4 آزاد کمتری در افرادی که الکل مصرف می کنند دیده می شود. سطح پایین تر T3 آزاد و T4 آزاد نیز در افراد پس از ترک الکل نیز گزارش شده است.
دلایل تغییرات سطح تیروئید در افرادی که از الکل استفاده می کنند نامشخص است، اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد الکل بر سایر ساختارهای تولید کننده هورمون تأثیر می گذارد که به نوبه خود بر عملکرد تیروئید، از جمله هیپوتالاموس (TRH) و غدد هیپوفیز (TSH) اثر می گذارد.
6. رژیم غذایی
کمبود ید در بدن به کم کاری تیروئید کمک می کند، اما بسیاری از مواد غذایی دیگر ممکن است بر سطح TSH و هورمون تیروئید تأثیر بگذارند. موارد مورد مطالعه عبارتند از:
- غذاهای حاوی سویا
- روغن زیتون
- کلم بروکلی
- چای و قهوه
برخی مطالعات نشان داده اند که رژیم های غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده بر سطح TSH و هورمون تیروئید تأثیر می گذارد.
7. مصرف دارو
برخی از داروها می توانند باعث اختلال در عملکرد تیروئید شوند. این داروها ممکن است با سطح هورمون تیروئید یا عملکرد آنها تداخل داشته باشند.
برخی از داروهایی که می توانند عملکرد هورمون تیروئید و نتایج آزمایش را تغییر دهند:
- لیتیوم
- پاسرون (آمیودارون)
- مکمل های ید یا کلپ
- داروهای تعدیل کننده ایمنی مانند اینترفرون آلفا و اینترلوکین-2
- داروهای شیمی درمانی خاص
- مهارکننده های تیروزین کیناز، مانند Nexavar (سورافنیب) یا Sutent (sunitinib)11
برخی مکمل ها و داروها می توانند مانع از جذب داروهای تیروئیدی در بدن شوند:
- کربنات کلسیم
- سولفات آهن
- مهارکننده های پمپ پروتون مانند پریلوسک (امپرازول) و پریواسید (لانسوپرازول)
بیشتر بدانید: آزمایش Free T4
این داروها ممکن است مانع از ورود کافی داروهای تیروئید به بدن شوند. به همین دلیل است که معمولاً توصیه می‌شود از مصرف هر گونه مکمل یا دارو در عرض سه تا چهار ساعت پس از مصرف داروهای تیروئید خودداری شود.
سایر داروهایی که می توانند با اندازه گیری های آزمایشگاهی تیروئید تداخل داشته باشند. این داروها بر عملکرد اصلی تیروئید تأثیری ندارند:
- برخی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- برخی از داروهای ضد تشنج
- هپارین (رقیق کننده خون)
- لازیکس (فروزماید)
- گلوکوکورتیکوئیدها (استروئیدهایی مانند کورتیزون)
- ایزوترتینوئین
تحقیقات نشان داده است که مکمل بیوتین می تواند با نتایج آزمایش خون تیروئید تداخل داشته باشد. بهتر است دو روز قبل از آزمایش خون تیروئید، مصرف بیوتین متوقف شود.
8. بارداری
سطح هورمون تیروئید در دوران بارداری متغیر است. در واقع، محدوده طبیعی در نظر گرفته شده نیز در طول بارداری تغییر می کنند. سطح نرمال تیروئید در دوران بارداری ممکن است بسته به آزمایشگاهی که در آن آزمایش انجام می شود کمی متفاوت باشد.
9. بیماری
برخی از بیماری ها می توانند به طور موقت بر نتایج هورمون تیروئید تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، اسهال می تواند در جذب دارو اختلال ایجاد کند و ممکن است نتایج را تغییر دهد. عفونت یا یک بیماری التهابی مانند لوپوس نیز می تواند تأثیر داشته باشد.
سندرمی به نام بیماری غیر تیروئیدی یا سندرم یوتیروئید بیمار نیز می تواند بر عملکرد تیروئید و نتایج آزمایش تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به این بیماری دارای سطح TSH طبیعی با سطح T4 و T3 پایین هستند. تصور می شود که این تغییرات در سطوح تیروئید محافظت کننده هستند. به همین دلیل، افراد مبتلا به این بیماری برای اصلاح سطح تیروئید درمان نمی‌شوند.
10. قرار گرفتن در معرض عوامل سمی
برخی از فلزات سنگین و سایر سموم ممکن است با عملکرد تیروئید تداخل داشته باشند که می توانند بر سطح هورمون تیروئید و نتایج آزمایش تأثیر بگذارند. این مواجهه های محیطی عبارتند از:
- آرسنیک
- کودهای نیترات
- آفت کش ها
- مواد شیمیایی پرفلوئوروآلکیل (PFAS)
این سموم می توانند نحوه تولید و متابولیسم هورمون های تیروئید در بدن را تغییر دهند.
11. آزمایشگاه های مختلف و نوع آزمایش
انواع مختلف آزمایش‌ها، یا حتی آزمایش‌های مشابهی که در آزمایشگاه‌های مختلف انجام می‌شود، می‌تواند نتایجی را به همراه داشته باشد که متناقض هستند یا از دامنه‌های متفاوتی استفاده می‌کنند.
نتیجه گیری:
عوامل خارجی ممکن است بر نتایج آزمایش تیروئید افراد تأثیر بگذارد. این عوامل می تواند شامل ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش، زمان انجام آزمایش و مواردی مانند استرس، رژیم غذایی و خواب باشند.
برخی از داروها و مکمل ها نیز می توانند بر نتایج تأثیر بگذارند. این ممکن است به این دلیل باشد که آنها عملکرد تیروئید را تغییر می دهند یا ممکن است توانایی بدن را برای جذب هورمون تیروئید کاهش دهند.
سطح تیروئید طبیعی در افراد باردار متفاوت است. همچنین برخی از بیماری ها نیز ممکن است در نتایج آزمایش اختلال ایجاد کنند.
آزمایش تیروئید در منزل با سامانه دکتر جردن
لازم است بدانید که جهت انجام آزمایش تیروئید و یا سایر آزمایش ها، الزامی به مراجعه حضوری به آزمایشگاه نیست .
اگر قصد دریافت خدمات آزمایشگاهی در منزل را دارید، کافیست با شماره های 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید و یا درخواست خود را در سایت www.jordanmedlab.com ثبت نمایید.
