تست ایمونوگلوبین یک آزمایش خون است که برای اندازه‌گیری سطح آنتی‌بادی‌ها یا ایمونوگلوبولین‌ها در بدن انجام می‌شود. ایمونوگلوبین‌ها پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند و نقش مهمی در شناسایی و نابودی عفونت‌ها و عوامل بیماری‌زا دارند.
این تست به پزشکان کمک می‌کند تا عملکرد سیستم ایمنی بدن را ارزیابی کنند و در تشخیص بیماری‌های مختلفی مانند اختلالات ایمنی، بیماری‌های عفونی، آلرژی‌ها، یا بیماری‌های خودایمنی نقش بسزایی ایفا کند. همچنین، تست ایمونوگلوبین می‌تواند در پیگیری درمان برخی بیماری‌ها و ارزیابی نیاز به درمان‌های خاص نیز مورد استفاده قرار گیرد.
تست ایمونوگلوبین چیست؟
تست ایمونوگلوبین یک آزمایش برای ارزیابی سیستم ایمنی بدن است. این آزمایش میزان آنتی بادی های تشکیل شده در بدن را اندازه گیری می کند. آنتی بادی ها (ایمونوگلوبین ها) ساختارهای پروتئینی هستند که توسط نوع خاصی از گلبول های سفید خون به نام سلول های B یا سلول های پلاسما تولید می شوند.
سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، سلول های سرطانی و اجسام خارجی، آنتی بادی تولید می کند. آنتی بادی ها به آنتی ژن های موجود در سطح پاتوژن متصل می شوند تا سیستم دفاعی آنها را شناسایی کرده و آنها را از بین ببرند. گاهی اوقات، سیستم ایمنی پادتن هایی علیه سلول های بدن تولید می کند و در نتیجه سلول ها را بدون هیچ دلیلی از بین می برد و باعث ایجاد بیماری های خود ایمنی می شود.
پنج نوع آنتی بادی در بدن عبارتند از:
ایمونوگلوبین A:
در غشاهای مخاطی دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش، سینوس ها، بزاق و شیر مادر یافت می شود. محدوده طبیعی 0.8-3g/L است. IgA دارای دو زیرگروه IgA1 و IgA2 است.
ایمونوگلوبین M:
بزرگترین آنتی بادی و اولین خط دفاعی پس از عفونت است و عمدتاً در خون و مایعات لنفاوی یافت می شود. محدوده طبیعی 0.4-2.5g/L است.
ایمونوگلوبین G:
رایج ترین آنتی بادی و 75 درصد از تمام آنتی بادی های بدن است و عمدتاً در خون و تقریباً تمام مایعات بدن یافت می شود. ایمونوگلوبین G، کوچکترین و تنها آنتی بادی است که می تواند از جفت عبور کند و به جنین برسد. این آنتی بادی بعد از عفونت یا ایمن سازی در بدن شکل می گیرد و با یادآوری اینکه فرد قبلاً در معرض کدام ارگانیسم خارجی قرار گرفته است، از بدن در برابر عفونت محافظت می کند. محدوده طبیعی بین 6-16 g/L است و چهار زیرگروه IgG وجود دارد که شامل IgG1، IgG2، IgG3 و IgG4 هستند.
ایمونوگلوبین E:
این نوع در مقادیر کم در بدن وجود دارد و سطح بالاتری از آن به دلیل پاسخ شدید بدن به آلرژن ها و انگل ها ایجاد می شود. ایمونوگلوبین E در واکنش های آلرژیک علیه داروها، سموم، گرده، گرد و غبار، شوره حیوانات، پرها و هاگ های قارچ نقش دارند.
ایمونوگلوبین D:
این آنتی بادی کمتر شناخته شده است و به مقدار بسیار کمی در بدن یافت می شود. به طور معمول آزمایش نمی شود.
مقدار هر نوع ایمونوگلوبین در خون به پزشک کمک می کند تا علت بیماری را تشخیص دهد. سطوح خیلی کم آنتی بادی در بدن، فرد را مستعد ابتلا به عفونت می کند و سطوح خیلی زیاد ممکن است نشان دهنده واکنش آلرژیک یا بیش فعال بودن سیستم ایمنی باشد.
بیشتر بدانید: آزمایش آنتی بادی IgG سرخجه
تست ایمونوگلوبین برای چه مواردی استفاده می شود؟
این آزمایش برای تعیین مقدار کل انواع خاصی از ایمونوگلوبین ها (معمولاً ایمونوگلوبین های اولیه IgG، IgA، IgM) در بدن و نظارت بر شرایطی که می تواند بر وضعیت ایمنی بدن، چه ژنتیکی یا اکتسابی، تأثیر بگذارد، استفاده می شود. اختلالات ایمنی را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:
افزایش ایمونوگلوبین (هایپرگاماگلوبینمی):
افزایش ایمونوگلوبین ها می تواند پلی کلونال باشد، به این معنی که تمام کلاس های ایمونوگلوبین از تعداد زیادی از سلول های پلاسما تولید می شوند، یا مونوکلونال که به این معنی است که تمام ایمونوگلوبین های اضافی از یک کلون سلول های پلاسما تشکیل می شوند.
کمبود ایمونوگلوبین (هیپوگاماگلوبینمی):
کاهش میزان ایمونوگلوبین می تواند ناشی از اختلالات اولیه (ارثی) باشد که در آن بدن نمی تواند مقدار کافی آنتی بادی تولید کند. کمبود ثانویه (اکتسابی) شایع ترین نوع است که عمدتاً در اثر عوامل یا شرایط زمینه ای ایجاد می شود.
چه زمانی انجام تست ایمونوگلوبین نیاز است؟
این آزمایش به بررسی و نظارت بر اختلالات و شرایط ایمنی مختلف که می تواند بر سطح ایمونوگلوبین در بدن تأثیر بگذارد، کمک می کند. پزشک ممکن است به یک اختلال ایمنی مشکوک شود و اگر علائم و نشانه‌های کمبود یا تولید بیش از حد ایمونوگلوبین در افراد دیده شود، این آزمایش را تجویز می کند، علائم شامل:
- اسهال مداوم
- کاهش وزن بی دلیل
- تب بدون هیچ دلیل توضیحی
- بثورات پوستی
- واکنش های آلرژیک مکرر و سابقه آلرژی
- شرایط شناخته شده مانند مولتیپل میلوما (نوعی سرطان خون) و HIV/AIDs
- رشد ناقص
- عفونت های مکرر سینوسی و ریه
- اختلالات خود ایمنی شناخته شده مانند لوپوس، بیماری سلیاک و آرتریت روماتوئید
این آزمایش همچنین برای بررسی محافظت در برابر عفونت استفاده می شود. علاوه بر این، برای ارزیابی و نظارت بر پاسخ درمان نیز تجویز می شود.
آمادگی برای تست ایمونوگلوبین چگونه است؟
برای انجام تست ایمونوگلوبین نیاز به آمادگی خاصی نمی باشد. نمونه خون از ورید بازو یا دست با استفاده از یک سوزن کوچک گرفته می شود و سپس به یک لوله آزمایش یا ویال منتقل می شود. نمونه مایع مغزی نخاعی از طریق سوراخ کمری به دست می‌آید، که در آن یک سوزن توخالی بین دو مهره پایین ستون فقرات توسط ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی وارد می‌شود و مقدار کمی مایع در یک لوله آزمایش یا ویال جمع‌آوری می‌شود. برای جمع آوری بزاق یا سایر مایعات بدن ظرفی توسط آزمایشگاه تهیه می شود.
نتیجه تست ایمونوگلوبین به چه معنا است؟
نتایج تست ایمونوگلوبین معمولا در عرض چند روز آماده می شود. آزمایش ایمونوگلوبین یک آزمایش تشخیصی نیست، اما نشانه ای قوی از بیماری یا وضعیت فرد ارائه می دهد. شرایط متعدد باعث تولید ایمونوگلوبین های بسیار زیاد یا خیلی کم توسط بدن می شود.
سطح بالایی از ایمونوگلوبین به این معنی است که بدن بیش از حد آنتی بادی تولید می کند. علل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آنتی بادی های پلی کلونال (IgG ,IgM ,IgA) در موارد زیر افزایش می یابد:
- عفونت های حاد و مزمن
- بیماری های خود ایمنی (لوپوس، آرتریت روماتوئید نوجوانان، بیماری سلیاک، اسکلرودرمی)
- بیماری های التهابی مزمن (بیماری روده تحریک پذیر)
- سندرم Wiskot-Aldrich
- عفونت هایی که در دوران بارداری به نوزادان منتقل می شود مانند سیفلیس، توکسوپلاسموز و سرخجه
آنتی بادی های مونوکلونال در موارد زیر افزایش می یابد:
- مولتیپل میلوما
- لنفوم
- ماکروگلوبولینمی والدنستروم
- MGUS (گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص)
سطوح پایین در تست ایمونوگلوبین نشان می دهد که سیستم ایمنی بدن به درستی کار نمی کند دلایل عبارتند از:
- داروهایی مانند کاربامازپین، فنی توئین، سرکوب کننده سیستم ایمنی و استروئیدها
- بیماری کلیه و کبد
- دیابت پیچیده
- انتروپاتی از دست دادن پروتئین
- آگاماگلوبولینمی
- سندرم نقص ایمنی شدید ترکیبی
- HIV/AIDS
- کمبود IgA
سطح ایمونوگلوبین پایین یا بالا همیشه به معنای یک اختلال ایمنی نمی باشد. پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را برای رسیدن به تشخیص قطعی انجام دهد. در صورت داشتن هرگونه سوال در رابطه با نتایج تست، باید با پزشک متخصص مشورت شود.
تست های مرتبط:
- الکتروفورز سرم
- الکتروفورز ادرار
- ایمونوفیکساسیون
- سطوح کمپلمان سرمی
- تست زنجیره سبک
- پروتئین کل سرم
درباره آزمایشگاه جردن
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن یکی از آزمایشگاه های پیشرو در زمینه ی تشخیص بیماری ها بوده است . این آزمایشگاه به جدید ترین تجهیزات روز دنیا مجهز می باشد که با هدف افزایش رضایتمندی مراجعین با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد بوده و امکان اعزام نمونه گیر به محل را نیز فراهم آورده است.
جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به منزل یا محل کار با شماره 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید.
