آزمایش ESR یا میزان رسوب گلبول قرمز به طور غیرمستقیم التهاب را در بدن بررسی می کند. این آزمایش سرعت ریزش گلبول های قرمز (رسوب) را در نمونه خونی که در یک لوله بلند، نازک و عمودی قرار داده شده است، اندازه گیری می کند. هنگامی که یک نمونه خون در یک لوله قرار می گیرد، گلبول های قرمز خون به آرامی ته نشین می شوند و فقط مقدار کمی پلاسمای شفاف باقی می ماند.
در حضور افزایش سطح پروتئین ها، به ویژه پروتئین هایی که به عنوان واکنش دهنده های فاز حاد شناخته می شوند، گلبول های قرمز با سرعت بیشتری ته نشین می شوند.
در ادامه هرآنچه نیاز است در این باره بدایند، معرفی شده است. با ما همراه باشید.
آزمایش ESR چیست؟
التهاب، سطح واکنش‌دهنده‌های فاز حاد از جمله پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و فیبرینوژن را در خون افزایش میدهد. التهاب یک فرآیند طبیعی پاسخ سیستم ایمنی است. ممکن است حاد باشد و به سرعت پس از یک ضربه، جراحت یا عفونت ظاهر شود، یا مزمن باشد و در طول زمان با بیماری هایی مانند سرطان یا بیماری های خودایمنی ایجاد شود.
ESR یک آزمایش تشخیصی نیست. یک شاخص غیر اختصاصی است که در شرایط مختلف قابل افزایش است. این آزمایش وجود یک بیماری التهابی را در افراد نشان می دهد.
نگرانی‌هایی در مورد استفاده از ESR با توجه به آزمایش‌های جدیدتر و خاص‌تری که در دسترس قرار گرفته‌اند، وجود داشته است. آزمایش ESR معمولاً برای تشخیص و نظارت بر آرتریت تمپورال، واسکولیت سیستمیک و پلی میالژی روماتیسمی استفاده می شود. سطوح ESR بسیار بالا، می تواند به تشخیص افتراقی بیماری روماتیسمی کمک کند. علاوه بر این، ESR ممکن است هنوز در برخی موارد گزینه مناسبی باشد، مانند زمانی که آزمایش‌های جدیدتر در مناطق محدود به منابع در دسترس نیستند یا در حین نظارت بر پیشرفت یک بیماری.
از آزمایش ESR برای چه مواردی استفاده می شود؟
میزان رسوب گلبول قرمز (ESR یا sed rate) یک آزمایش غیر اختصاصی و بسیار ساده است که برای تشخیص التهاب در موقعیت‌هایی مانند عفونت‌ها، بدخیمی‌ها و بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. از آنجایی که افزایش ESR اغلب نشان دهنده وجود التهاب است اما مشخص نمیکند که التهاب در کجای بدن قرار دارد یا چه چیزی باعث آن شده است، بنابراین به عنوان یک آزمایش غیر اختصاصی شناخته می شود. به غیر از التهاب، سایر شرایط ممکن است بر ESR تأثیر بگذارد. در نتیجه، ESR اغلب با آزمایش‌های دیگری مانند پروتئین واکنش‌گر C ترکیب می‌شود.
ESR برای تشخیص و نظارت بر فعالیت بیماری و پاسخ درمانی در اختلالات التهابی مختلف مانند آرتریت، واسکولیت، لوپوس، بیماری التهابی روده و غیره استفاده می‌شود.
تست ESR برای تشخیص و نظارت بر کودکان مبتلا به آرتریت روماتوئید یا بیماری کاوازاکی استفاده می شود.
بیشتر بدانید: تشخیص بیماری های التهاب روده
چه زمانی انجام آزمایش ESR نیاز است؟
زمانی که پزشک، مشکوک به ایجاد التهاب در بدن بیمار باشد، ممکن است آزمایش ESR را تجویز کند. از این آزمایش می توان برای تشخیص انواع بیماری های التهابی استفاده کرد. برای مثال، اگر فرد مشکوک به التهاب و درد مفاصل باشد یا اگر بیماری التهابی روده، مشکوک به ایجاد علائم گوارشی باشد، ممکن است درخواست شود.
هنگامی که فردی علائم پلی میالژی روماتیکا، واسکولیت سیستمیک یا آرتریت گیجگاهی مانند سردرد، ناراحتی گردن یا شانه، درد لگن، کم خونی، کم اشتهایی، کاهش وزن غیرقابل توضیح و سفتی مفاصل را نشان می دهد، پزشک ممکن است ESR را توصیه کند. ESR همچنین می تواند به طور منظم برای کمک به نظارت بر پیشرفت بیماری های خاص تجویز شود.
همزمان با ESR، پزشک ممکن است آزمایش پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و همچنین سایر آزمایشات عمومی مانند پانل متابولیک جامع (CMP) یا شمارش کامل خون (CBC) را تجویز کند. هر دو ESR و پروتئین واکنشی C (CRP)شاخص های التهابی هستند. CRP کمتر تحت تأثیر عوامل دیگر قرار می گیرد و آن را به شاخص دقیق تری از التهاب تبدیل می کند. با این حال، از آنجایی که ESR آزمایشی است که به راحتی انجام می شود، بسیاری از پزشکان هنوز از ESR به عنوان یک آزمایش اولیه برای تشخیص التهاب استفاده می کنند.
آزمایش ESR چگونه انجام می شود؟
این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی ندارد. در طول آزمایش یک نمونه خون از ورید بازوی فرد گرفته خواهد شد.
با این حال، افراد باید همیشه قبل از آزمایش با پزشک مشورت کنند تا در صورت وجود دستورالعمل ها از آن مطلع شوند.
نتایج آزمایش ESR به چه معنا است؟
ESR یک نشانگر التهابی غیراختصاصی می باشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد، بنابراین باید همراه با سایر یافته های بالینی، سابقه پزشکی فرد و نتایج سایر آزمایشات بررسی شود. اگر ESR و داده‌های بالینی مطابقت داشته باشند، پزشک ممکن است بتواند تشخیص مشکوک را تأیید یا رد کند. بدون هیچ نشانه ای از یک بیماری خاص، یک ESR افزایش یافته معمولا برای تصمیم گیری پزشکی کافی نیست. با این حال، یک نتیجه طبیعی، التهاب یا بیماری را رد نمی کند.
ESR نسبتاً بالا می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- التهاب
- کم خونی
- عفونت
- بارداری
- پیری
- روماتیسم مفصلی
- تب روماتیسمی
- بیماری عروقی
- بیماری التهابی روده
- بیماری قلبی
- بیماری کلیوی
- سرطان های خاص
بسته به علائم فرد، پزشک ممکن است از سایر آزمایش‌های بعدی مانند کشت خون استفاده کند. آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)، فاکتور روماتوئید (RF)، فیبرینوژن و الکتروفورز پروتئین سرم نمونه هایی از آزمایشات دیگری هستند که ممکن است بر اساس علائم فرد تجویز شوند.
دو پروتئینی که باعث افزایش ESR می شوند، گلوبولین ها و فیبرینوژن هستند. پزشک ممکن است یک سطح فیبرینوژن (یک پروتئین لخته کننده که یکی دیگر از نشانگرهای التهاب است) و یک الکتروفورز پروتئین سرم را برای تعیین اینکه کدام یک از این ها (یا هر دو) باعث افزایش ESR می شود، بر اساس سابقه پزشکی، علائم و نشانه های افراد تجویز کند.
بیشتر بدانید: آزمایش فیبرینوژن
انجام آزمایش ESR در محل همراه با آزمایشگاه جردن
لازم است بدانید برای انجام آزمایش ESR و یا هر آزمایش دیگری الزاما نیازی نیست که حضوری به آزمایشگاه مراجعه نمایید. آزمایشگاه جردن یکی از مجهز ترین و مدرن ترین آزمایشگاهای استان تهران است که بهترین خدمات آزمایشگاهی را تحت پوشش بیمه های پایه و تکمیلی در منزل ارائه میدهد.
