آزمایش کشت خون برای تشخیص وجود میکروارگانیسم های مضر مانند باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها در خون بیمار استفاده می شود. این ابزار تشخیصی در شناسایی عفونت‌های سیستمیک که در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به شرایط پزشکی شدید شوند، مفید است. نمونه از ورید بازو جمع آوری خواهد شد. سپس، نمونه حاوی یک محیط رشد غنی از مواد مغذی است که شرایط لازم برای رشد میکروبی را شبیه‌سازی می‌کند. انجام آزمایش کشت خون اطلاعات حیاتی به پزشکان می دهد تا تصمیمات آگاهانه ای در مورد درمان های ضد میکروبی مناسب اتخاذ کنند و در نتیجه شانس بهبودی بیماران را افزایش دهند.
هدف از انجام آزمایش کشت خون
این روش تشخیصی چندین هدف مهم را انجام می دهد:
- تشخیص عفونت های جریان خون: آزمایش کشت خون به معنای تشخیص عفونت های خونی است. میکروارگانیسم ها وارد خون می شوند و می توانند منجر به شرایطی به نام باکتریمی یا سپتی سمی شوند که اگر به موقع درمان نشود، می تواند تهدید کننده زندگی باشد. کشت خون به شناسایی نوع خاصی از میکروارگانیسم های عامل عفونت کمک می کند.
- راهنمای درمان آنتی بیوتیکی یا ضد قارچی: هنگامی که میکروارگانیسم عامل بیماری از طریق کشت خون شناسایی شد، پزشکان می توانند مناسب ترین درمان ضد میکروبی را تعیین کنند. این آزمایش به انتخاب آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد قارچ مناسب برای مبارزه موثر با عفونت کمک می کند.
- نظارت بر اثربخشی درمان: کشت خون و آزمایش‌های حساسیت، اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد قارچ را بررسی می‌کنند.
- تشخیص اندوکاردیت: آزمایش های کشت خون می تواند به تشخیص اندوکاردیت، عفونت دریچه های قلب یا پوشش داخلی قلب کمک کند.
- شناسایی منبع عفونت: در موارد تب ناشناخته یا عفونت‌های سیستمیک مشکوک، کشت خون می‌تواند به شناسایی دقیق منبع عفونت، مانند عفونت‌های منشاء دستگاه ادراری و دستگاه تنفسی کمک کند.
چه کسانی باید آزمایش کشت خون بدهند؟
کشت خون و آزمایش حساسیت برای افرادی که در معرض خطر عفونت خون و سایر بیماری های مرتبط هستند توصیه می شود.
- تب با منشا ناشناخته (FUO): برای افرادی که تب مداوم دارند و علت آن نامشخص است، ممکن است برای تشخیص احتمال عفونت خون، کشت خون تجویز شود.
- علائم سپسیس: سپسیس یک بیماری شدید ناشی از عفونت در خون است که در سراسر بدن پخش می شود. اگر فرد علائمی مانند تب بالا، ضربان قلب سریع، گیجی و فشار پایین را تجربه می کند، ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند.
- باکتریمی یا سپتی سمی مشکوک: علائمی مانند لرز، تب بالا، تنفس سریع و تعداد بالای گلبول های سفید خون. کشت خون ممکن است برای تایید وجود باکتری در خون انجام شود.
- اندوکاردیت: کشت خون برای تشخیص اندوکاردیت، عفونت دریچه های قلب یا پوشش داخلی قلب ضروری است.
- عفونت های استخوان یا مفاصل: کشت خون ممکن است بخشی از فرآیند تشخیصی برای بیماران مشکوک به عفونت استخوان یا مفصل (مانند استئومیلیت یا آرتریت سپتیک) باشد.
- بیماری‌های خودایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند، دریافت‌کنندگان پیوند، یا افرادی که شرایطی مانند HIV/AIDS دارند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌ها باشند. کشت خون ممکن است به عنوان بخشی از نظارت معمول یا در پاسخ به علائم عفونت استفاده شود.
- عفونت‌های پس از جراحی یا مرتبط با دستگاه‌های پزشکی: پس از اعمال جراحی خاص یا زمانی که دستگاه‌های پزشکی (مثلاً کاتترها) در بدن قرار دارند، خطر عفونت وجود دارد. در صورت مشکوک بودن به عفونت، کشت خون ممکن است انجام شود.
آزمایش کشت خون چه چیزی را تشخیص می دهد؟
عفونت های باکتریایی: باکتری می تواند از راه های مختلف از جمله زخم و جراحی وارد خون شود. این آزمایش در شناسایی عفونت های باکتریایی در خون موثر است.
- عفونت های قارچی: این آزمایش عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس یا آسپرژیلوزیس را که ممکن است در خون وجود داشته باشد، شناسایی می کند.
- باکتریمی: این آزمایش می‌تواند وجود باکتری در خون را تأیید و نوع باکتری را شناسایی کند.
- سپتی سمی: آزمایش کشت خون در تشخیص سپتی سمی، یک وضعیت شدید تهدید کننده زندگی که در آن میکروارگانیسم ها به جریان خون وارد شده و منجر به التهاب سیستمیک و اختلال عملکرد اندام می شود، بسیار مهم است.
- اندوکاردیت: این آزمایش به تشخیص اندوکاردیت، که عفونت دریچه های قلب یا پوشش داخلی قلب است، کمک می کند.
- بیماری‌های عفونی: در برخی موارد، کشت خون می‌تواند بیماری‌های عفونی خاصی مانند تب مالت یا تب حصبه را که می‌تواند با باکتری‌های موجود در جریان خون ظاهر شود، شناسایی کند.
آزمایش کشت خون برای تشخیص وجود میکروارگانیسم ها بسیار اختصاصی است. با این حال، اطلاعاتی در مورد سایر اجزای خون مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید یا پلاکت ها ارائه نمی دهد. نتایج آزمایش کشت خون برای تشخیص دقیق و درمان عفونت های جریان خون بسیار مهم است.
علائم عفونت خون چیست؟
عفونت خون، همچنین به عنوان سپسیس شناخته می شود، علائمی مانند:
- تب یا هیپوترمی
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
- تنفس سریع (تاکی پنه)
- سردرگمی یا تغییر وضعیت ذهنی
- فشار خون پایین (هیپوتانسیون)
- اختلال در عملکرد اندام ها
- تعداد گلبول های سفید خون بالا (لکوسیتوز) یا تعداد گلبول های سفید خون پایین (لکوپنی)
- مشکل در تنفس
- لرز
- هیپوکسی
- مشکلات گوارشی
آمادگی برای آزمایش کشت خون
برای انجام این آزمایش نیاز به ناشتا بودن نمی باشد.
در مورد مصرف هر نوع دارو یا مکملی به پزشک اطلاع داده شود، زیرا ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
مراحل آزمایش کشت خون
روش آزمایش کشت خون شامل جمع آوری نمونه از خون بیمار برای بررسی وجود میکروارگانیسم هایی مانند باکتری یا قارچ است که ممکن است باعث عفونت جریان خون شوند. متخصص مراقبت‌های بهداشتی ورید را برای جمع‌آوری نمونه خون انتخاب می‌کند و برای اینکه ورید قابل رویت‌تر و قابل دسترس‌تر شود، یک تورنیکت استفاده می‌کند. پس از آن، متخصص ناحیه بازو را با محلول ضد عفونی کننده تمیز می کند تا خطر آلودگی به حداقل برسد و با استفاده از یک سوزن استریل، نمونه خون را جمع آوری می کند. حداقل دو نمونه خون برای دریافت نتایج دقیق آزمایش مورد نیاز است. پس از آن، نمونه خون برچسب گذاری شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود و در آزمایشگاه، خون برای بررسی رشد میکروبی کشت داده می شود. این روند چند روز طول می کشد. بنابراین گزارش آزمایش کشت خون ظرف 4 روز ارائه خواهد شد.
نتایج آزمایش کشت خون چه چیزی را نشان می دهد؟
نتایج آزمایش کشت خون نشان دهنده وجود میکروارگانیسم هایی مانند باکتری در خون است. گزارش های آزمایشی نشان می دهد:
- کشت مثبت/منفی: نتیجه مثبت به این معنی است که میکروارگانیسم ها در نمونه خون شناسایی شده اند. در مقابل، یک نتیجه منفی نشان می دهد که هیچ میکروارگانیسمی در کشت در طول انکوباسیون رشد نکرده است.
- شناسایی میکروارگانیسم: اگر آزمایش کشت مثبت باشد، نتایج، اطلاعاتی در مورد میکروارگانیسم های خاص شناسایی شده دارد. این ممکن است شامل جنس و گونه باکتری یا قارچ باشد.
- تست حساسیت: در موارد عفونت های باکتریایی، گزارش کشت خون ممکن است حاوی اطلاعاتی در مورد حساسیت میکروارگانیسم های شناسایی شده به آنتی بیوتیک های مختلف باشد.
نتیجه
آزمایش کشت خون به تشخیص عفونت های خون، از جمله سپسیس و همچنین بیماری های مرتبط مانند اندوکاردیت و استئومیلیت کمک می کند. نتایج این آزمایش، پزشکان را در انتخاب مؤثرترین استراتژی های درمانی، بهبود نتایج بیمار و جلوگیری از گسترش عفونت ها در سراسر بدن راهنمایی می کند. بنابراین، تشخیص به موقع و مدیریت مناسب عفونت های خونی برای ایمنی و بهبودی بیمار بسیار مهم است.
انجام آزمایش کشت خون در آزمایشگاه جردن
آزمایش کشت خون (Blood Culture) توسط آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن قابل انجام است.
این آزمایشگاه با تمامی بیمه های پایه و تکمیلی طرف قرارداد می باشد.
جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید.
گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم سعیده گوهری
تایید صحت علمی : جناب آقای دکتر شاهین مرتضی بیگی
