آزمایش های چکاپ سلامت زنان

زنان بالای 20 سال باید آزمایشات غربالگری را برای بررسی سلامت و به حداقل رساندن خطرات بیماری ها آغاز کنند. در آزمایش چکاپ سلامت، شایع ترین بیماری ها در زنان بررسی می شود. بی نظمی های قاعدگی، PCOS، عفونت های دستگاه ادراری، سرطان تخمدان و سرطان سینه برخی از بیماری هایی هستند که بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می دهند. انجام آزمایش های روتین سلامت زنان می تواند به آنها کمک کند چنین شرایطی را به موقع بررسی و پیگیری کنند و خطر مبتلا شدن به بیماری های جدی را کاهش دهند. بنابراین، انجام این آزمایشات برای تشخیص به موقع و جلوگیری از عوارض ضروری می باشد.

آزمایش های ضروری برای چکاپ سلامت زنان شامل چه مواردی است؟

برخی از آزمایش ‌های ضروری برای زنان شامل فشار خون و کلسترول، غربالگری HIV و STI، غربالگری سرطان، آزمایش‌های کمبود آهن، آزمایش‌های کلسیم، غربالگری ویتامین، KFT، LFT و موارد دیگر بر اساس شرایط فردی است.

مواردی که در آزمایش های چکاپ سلامت زنان بررسی می شود:

• شمارش کامل سلول های خونی (CBC) : این بررسی نه تنها به تعیین غلظت هموگلوبین در خون همچنین به اندازه گیری تعداد کل گلبول های سفید، تعداد گلبول های سفید افتراقی، تعداد کل گلبول های قرمز، شاخص های گلبول های قرمز و تعداد کل پلاکت ها کمک می کند.
• سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR): این تست می تواند به پزشک ایده خوبی در مورد وجود یا عدم وجود عفونت یا التهاب بدهد. ESR در تشخیص بیماری هایی مانند آرتریت تمپورال، آرتریت روماتوئید و پلی میالژیا روماتیکا مفید است.  ESR بسیار بالا در شرایطی مانند سرطان و سل نیز دیده می شود. سن، جنس، بارداری، داروها و سطح هماتوکریت عوامل تاثیر گذار بر سطح ESR می باشند. ESR برای تشخیص قطعی بیماری استفاده نمی شود، اما به عنوان سرنخی برای بررسی بیماری در صورت بالا بودن مقادیر عمل می کند.
• نشانگر سرطان تخمدان (CA-125) : این آزمایش به اندازه گیری سطح پروتئین CA 125 کمک می کند، که می تواند در برخی موارد سرطان تخمدان و سایر بیماری های زنانه افزایش یابد و ممکن است نیاز به ارزیابی بیشتر داشته باشد.
• نشانگر سرطان سینه (CA15-3) : هدف از انجام این آزمایش تشخیص سرطان سینه است.
• تست هورمون محرک فولیکول (FSH) : این تست سلامت باروری را با اندازه گیری سطح FSH در خون ارزیابی می کند.
• گلوکز ناشتا (FBS) : سطح قند خون را پس از ناشتا بودن در طول شب اندازه گیری می کند تا دیابت و پیش دیابت تشخیص و کنترل شود.
• تست پرولاکتین (PRL) : سطح PRL برخی اختلالات هورمونی را ارزیابی می کند.
• آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار (Urine Analysis & Urine Culture) :

آزمایش ادرار به تشخیص وجود باکتری در ادرار و عفونت مجاری ادراری می پردازد.

این آزمایش می تواند میکروب هایی که باعث ایجاد عفونت در دستگاه ادراری می شوند را شناسایی کنند.

• هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) : این آزمایش سطح متوسط قند خون را در طی چند ماه بررسی می کند تا به مدیریت بهتر دیابت کمک کند.
• آزمایش های بررسی عملکرد کلیه : آزمایش های مربوط به کلیه، مجموعه ای از آزمایش های خون و ادرار می باشند که سلامت کلیه ها را مورد بررسی قرار می دهند.

از علائم مشکلات کلیوی می توان به تکرر ادرار، دفع خون همراه با ادرار و ادرار دردناک اشاره کرد.

از جمله آزمایش های مربوط به سلامت کلیه می توان به  آزمایش های Urea (اوره)، Creat (کراتینین)، Na (سدیم) ، K (پتاسیم) ، آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار و … اشاره کرد.

• لیپید پروفایل : لیپید ها گروهی از چربی ها هستند که ساختار سلول ها را تشکیل میدهند. ازمایش چربی خون به اندازه گیری لیپید های موجود در خون می پردازد.

از ازمایش های مربوط به چربی خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

* کلسترول تام (Total Cholesterol): سطح کلسترول کل با این اندازه گیری، تعیین می شود.

* کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL): اگر سطح کلسترول بد یا لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) در خون زیاد باشد، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی بیشتر است.

* کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL): کلسترول خوب یا لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به کنترل سطح LDL کمک می کند.

* تری گلیسیرید (Triglycerides): تری گلیسیرید اضافی با بیماری های قلبی عروقی و التهاب پانکراس مرتبط است.

• تست های عملکرد کبد : کبد نقش مهمی در متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی ایفا می کند و همچنین مسئول تولید صفرا و ذخیره چندین پروتئین و چربی مهم مانند آلبومین و کلسترول است. انجام آزمایش های کبد در شناسایی آسیب به سلول‌های کبد یا کانال‌های صفراوی مفید است.

از آزمایش های چکاپ برای بررسی عملکرد کبد می توان به:

 آلانین ترانس آمیناز(ALT – SGPT) ، آسپارتات ترانس آمیناز(AST-SGOT) ، آلکالین فسفاتاز(ALP) ، آلبومین (Albumin) ، توتال پروتئین (Total Protein) ، بیلی روبین (bilirubin) و گاما گلوتامیل ترانسفراز(Gamma GT) اشاره کرد.

• هورمون لوتئین کننده (LH) :  برای ارزیابی سلامت باروری استفاده می شود.
• پنل تیروئید : شامل آزمایش هایی برای ارزیابی عملکرد تیروئید است.

مسئولیت تنظیم بسیاری از فرایند ها در بدن از قبیل تولید انرژی، متابولیسم و خلق و خو بر عهده غده تیروئید می باشد. غده تیروئید دو هورمون اصلی به نام تری‌یدوتیرونین و تیروکسین را تولید می کند، در صورتیکه این هورمون ها به مقدار کافی تولید نشوند ویا بیش از میزان کافی تولید شوند علائمی چون افزایش یا کاهش وزن، کمبود انرژی ، تپش قلب و … نمایان شود.

از مهم ترین آزمایش های تیروئید می توان به آزمایش های T3، T4، TSH و Anti TPO اشاره کرد.

• پروژسترون  :(Progesterone)عدم تعادل بین پروژسترون و استروژن با افزایش وزن، بی خوابی، اضطراب، افسردگی، میگرن، سرطان، فیبروم رحم، کیست تخمدان و پوکی استخوان مرتبط است.
• Ferritin : فریتین پروتئینی است که در کبد برای ذخیره آهن تولید می شود. فریتین سرم یک آزمایش حساس و اختصاصی است که به پزشک کمک می کند تا کم خونی فقر آهن یا اضافه بار آهن (هموکروماتوز) را تشخیص دهد.
• Vitamin D3 : سلامت استخوان ها به دخالت ویتامین D در توانایی روده ها برای جذب کلسیم و فسفر بستگی دارد. سیستم ایمنی، متابولیسم و التهاب همگی تحت تاثیر کمبود ویتامین D هستند، به همین دلیل است که این کمبود با بسیاری از بیماری‌های مختلف مرتبط است.
• ویتامین  B12: سنتز DNA و تشکیل اجزای خون به ویتامین B12 بستگی دارد که در طیف گسترده ای از غذاها و مکمل ها یافت می شود. این ویتامین برای سلامت اعصاب و مغز ضروری است. جذب ویتامین B12 به تولید “عامل درونی” توسط معده بستگی دارد.

✅ آزمایش های چکاپ کودکان

آمادگی لازم قبل از انجام آزمایش چکاپ سلامت زنان

• خواب و استراحت کافی
• ناشتا بودن 8 تا 10 ساعت قبل از آزمایش
• اجتناب از مصرف الکل و سیگار قبل از انجام آزمایش
• خودداری از انجام آزمایش 7 روز قبل از شروع چرخه قاعدگی بعدی

علائمی که نشان دهنده نیاز به معاینات منظم سلامت برای زنان است:

• تغییرات وزن غیرقابل توضیح: تغییرات قابل توجه در وزن بدون حتی تلاش یا تغییر در برنامه روزانه یا عادات غذایی نشانه برخی از شرایط سلامتی مانند مشکلات تیروئید، عدم تعادل هورمونی یا حتی سرطان است که برای مدیریت بهتر و حداقل عوارض باید به موقع شناسایی شوند.
• خستگی طولانی مدت: خستگی طولانی مدت، حتی پس از استراحت کافی، ممکن است نشانه ای از اختلالات تیروئید، اختلالات خواب یا کم خونی باشد که نیاز به تشخیص به موقع دارد.
• تغییرات در چرخه قاعدگی: خونریزی شدید، از دست دادن قاعدگی، یا هر گونه بی نظمی در چرخه قاعدگی طبیعی باید ارزیابی شود، زیرا می تواند نشان دهنده عدم تعادل هورمونی، PCOS و سایر شرایط سلامتی باشد.
• درد لگن: درد ناگهانی یا غیرعادی در لگن، نیاز به بررسی علت و اقدام به موقع برای تشخیص دارد.
• تغییرات سینه: مشاهده هرگونه تغییر در سینه‌ها، مانند تغییر اندازه، ترشح از نوک پستان یا توده‌ها، باید برای تایید یا رد خطر ابتلا به سرطان سینه معاینه شود.
• تکرر ادرار: بی اختیاری یا میل به ادرار ممکن است نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری، مثانه بیش فعال یا سایر مشکلات لگنی باشد که نیاز به تشخیص به موقع دارند.
• تغییرات غیرمعمول پوست: هرگونه تغییر ناگهانی در پوست، مانند یک خال جدید، تغییر در اندازه یا رنگ خال موجود، یا بثورات پوستی، می‌تواند نشانه‌ای از برخی مشکلات پوستی باشد.

اگر نتایج آزمایش در محدوده طبیعی باشد، آیا باز هم باید به طور مرتب معاینه سلامت انجام شود؟

بله، توصیه می شود برای تمام زنان بالای 20 سال یک چکاپ سالانه انجام شود. معاینات منظم سلامت، می تواند به افراد در تشخیص زودهنگام و همچنین انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.

انجام چکاپ سلامت زنان توسط آزمایشگاه جردن

اکنون که با آزمایش های چکاپ سلامت زنان آشنا شدید، لازم است بدانید که آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن امکان انجام این آزمایش ها را در منزل شما فراهم کرده است.

برای هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های 09128905065و 09128905066تماس حاصل فرمایید.

گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم سعیده گوهری تایید صحت علمی : جناب آقای دکتر شاهین مرتضی بیگی