آزمایش زنجیره سبک ( free Kappa و free Lambda) که اغلب به عنوان تست زنجیره سبک بدون سرم (SFLC) شناخته می‌شود، زنجیره سبک کاپا و لامبدا را در خون اندازه‌گیری می‌کند. زنجیره های سبک، پروتئین های کوچکی هستند که توسط پلاسما سل ها ، نوعی گلبول سفید، تولید می شوند. آنها می توانند با زنجیره های سنگین ترکیب شوند و ایمونوگلوبولین ها یا آنتی بادی ها را تشکیل دهند که به مبارزه با عفونت ها کمک می کند. هنگامی که زنجیره های سبک بیش از حد تولید می شوند، می توانند در خون در حالت آزاد و بدون پیوند به زنجیره های سنگین یافت شوند.
تعادل یا نسبت زنجیره‌های سبک کاپا به لامبدا در خون (نسبت کاپا:لامبدا) می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد اختلالات مربوط به پلاسما سل ها ، مانند مولتیپل میلوما، نوعی سرطان مغز استخوان، ارائه دهد. همچنین در نظارت بر پاسخ درمانی و پیشرفت بیماری در این شرایط مفید است.
اهمیت سنجش زنجیره سبک چیست؟
آزمایش زنجیره سبک برای کمک به تشخیص و نظارت بر شرایطی که منجر به تولید زنجیره‌های سبک بیش از حد یا غیرطبیعی می‌شوند، مانند مولتیپل میلوما، آمیلوئیدوز AL و سایر اختلالات مرتبط استفاده می‌شود.
آمادگی قبل از انجام آزمایش زنجیره سبک
هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست. بیمار باید از دستورات پزشک پیروی کند و رژیم معمول و روال مصرف دارو را حفظ کند، مگر اینکه پزشک، دستور دیگری را تعیین کرده باشد.
چه زمانی باید آزمایش زنجیره سبک انجام شود؟
زمانی که فرد دارای علائم اختلال پلاسما سل ها مانند درد استخوان، شکستگی، خستگی، عفونت های مکرر یا کاهش وزن غیرقابل توضیح است، آزمایش زنجیره سبک تجویز می شود. همچنین می توان آن را به صورت دوره ای برای نظارت بر پیشرفت بیماری و اثربخشی درمان انجام داد.
بیشتر بخوانید: آزمایش فولیک اسید
سنجش زنجیره سبک چه اطلاعاتی را ارائه می دهد؟
آزمایش زنجیره سبک اطلاعاتی در مورد سطح زنجیره های سبک کاپا و لامبدا آزاد در خون و نسبت بین آنها ارائه می دهد که می تواند به تشخیص برخی اختلالات مربوط به پلاسما سل ها و ارزیابی شدت و پیشرفت این شرایط کمک کند.
هر چند وقت یک بار باید آزمایش زنجیره سبک رایگان انجام شود؟
فراوانی این آزمایش به وضعیت بالینی خاص بستگی دارد. برای بیمارانی که تحت درمان اختلالات پلاسما سل ها هستند، آزمایش ممکن است به صورت دوره ای تکرار شود تا پاسخ به درمان کنترل شود.
چه عواملی می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد؟
عواملی مانند بیماری کلیوی، شرایط خودایمنی و برخی داروها می توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
سطوح بالای زنجیره های سبک آزاد نشان دهنده چیست؟
سطوح بالای زنجیره‌های سبک آزاد ممکن است نشان‌دهنده اختلال پلاسما سل ها، مانند مولتیپل میلوما یا ماکروگلوبولینمی والدنستروم باشد. با این حال، افزایش سطح آن در شرایط دیگر مانند بیماری کلیوی نیز قابل مشاهده است.
بیشتر بخوانید: آزمایش فیبرینوژن
آیا داروها می توانند روی نتایج آزمایش تأثیر بگذارند؟
برخی داروها ممکن است بر سطح زنجیره های سبک آزاد در خون تأثیر بگذارند. مهم است که پزشک در مورد مصرف هر نوع دارو مطلع باشد.
اگر آزمایش نسبت کاپا:لامبدا غیر طبیعی را نشان دهد چه اتفاقی می افتد؟
نسبت غیرطبیعی کاپا:لامبدا می تواند نشان دهنده اختلال پلاسما سل ها، مانند مولتیپل میلوما یا آمیلوئیدوز باشد. با این حال، درک این نکته بسیار مهم است که این آزمایش تنها یک تکه از پازل است و آزمایش‌های تشخیصی بیشتر اغلب برای تأیید تشخیص مورد نیاز است.
نسبت کاپا به لامبدا معمولی چیست؟
نسبت نرمال کاپا:لامبدا بسته به آزمایشگاه متفاوت است، اما معمولاً بین 0.26 و 1.65 قرار دارد.
آیا می توان از روش آزمایش زنجیره سبک برای تشخیص زودهنگام اختلالات سلول های پلاسما استفاده کرد؟
در حالی که سنجش زنجیره سبک می‌تواند سطوح غیرطبیعی زنجیره‌های سبک را در خون تشخیص دهد، معمولاً برای تشخیص زودهنگام یا غربالگری استفاده نمی‌شود. این آزمایش اغلب زمانی استفاده می شود که فرد دارای علائمی باشد که نشان دهنده اختلال سلول های پلاسما باشد.
سنجش زنجیره سبک ابزاری ارزشمند در تشخیص و نظارت بر شرایط مربوط به پلاسما سل ها، مانند مولتیپل میلوما است. با اندازه‌گیری زنجیره‌های سبک کاپا و لامبدا آزاد در خون و ارزیابی نسبت آنها، این آزمایش می‌تواند بینش‌های کلیدی در مورد پیشرفت این اختلالات و اثربخشی درمان آنها ارائه دهد.
بیشتر بخوانید: آزمایش سیتولوژی ادرار چیست؟
انجام آزمایش Free Kappa و Free Lambda در آزمایشگاه جردن
آزمایشگاه جردن به عنوان یکی از بهترین مراکز سنجش سبک کاپا و لامبدا در شهر تهران فعالیت دارد . این آزمایشگاه با بیش از 23 سال سابقه فعالیت در حوزه انجام تمامی آزمایش های بالینی، ژنتیک و پاتولوژی فعالیت دارد.
