سلول های بدن انسان آنزیمی به نام آدنوزین دآمیناز (ADA) را تولید می کنند. آدنوزین دآمیناز به فعال شدن لنفوسیت ها کمک می کند. لنفوسیت ها نوعی از گلبول های سفید خون می باشند که با عفونت مبارزه می کنند. آزمایش آدنوزین دآمیناز برای بررسی سطح آنزیم ADA در مایعات بدن مانند خلط، مایعات مغزی نخاعی، مایعات جنب، مایعات سینوویال، آسیت و سرم خون انجام می شود. همچنین این آزمایش به شناسایی عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در مایع پلور برای تشخیص بیماری سل کمک می کند و با با اندازه گیری مقدار ADA در مایع جنب شرایط ناشی از باکتری سل را بررسی می کند.
هدف از انجام آزمایش آدنوزین دآمیناز چیست؟
- تشخیص سل: آزمایش آدنوزین دآمیناز برای تشخیص سل استفاده می شود که در آن عفونت سل، پلور یا سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند. سطوح بالای آدنوزین دآمیناز در مایع جنب یا مایع مغزی نخاعی خطر ابتلا به سل را نشان می دهد.
- شناسایی پلورال افیوژن لنفوسیتی: این آزمایش همچنین به شناسایی علت پلورال افیوژن در بیمار کمک می کند. سطوح بالای ADA ممکن است باعث پلورال افیوژن سل و برخی عفونت های دیگر شود.
- مننژیت: بهتر است بدانید این آزمایش به شناسایی مننژیت کمک می کند. اگر فردی علائم مننژیت سلی یا قارچی را نشان دهد، پزشک ممکن است آزمایش خون ADA را تجویز کند.
بیشتر بخوانید: آزمایشگاه طرف قرارداد با بیمه کوثر
چه کسانی باید آزمایش آدنوزین دآمیناز را انجام دهند؟
آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) برای افرادی که علائم ذکر شده در زیر را نشان می دهند و دارای سیستم ایمنی ضعیف می باشند، تجویز می شود.
- افراد مسن
- زنان باردار
- گیرندگان پیوند اعضا
- بیماران HIV/AIDS
- بیماران دیابتی و اختلال کلیوی
- کسانی که مستعد ابتلا به سل هستند.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
- افرادی که علائمی مانند درد قفسه سینه یا سرفه مزمن را تجربه می کنند.
علائم رایج سطوح غیرطبیعی آزمایش آدنوزین دآمیناز
- تب
- تعریق
- ذات الریه
- کاهش وزن
- سرفه مزمن
- درد قفسه سینه
- احساس گرما و سرما
- بثورات پوستی و آلرژی
علائم مربوط به اختلالات نقص ایمنی شدید (SCID)
- اسهال مزمن
- بثورات پوستی
- عفونت های تنفسی مکرر
- عفونت های مکرر و شدید
- عدم رشد (به ویژه در نوزادان)
بیشتر بخوانید: آزمایش آلفا-1 آنتی تریپسین چیست؟
آمادگی برای آزمایش آدنوزین دآمیناز چگونه است؟
برای انجام آزمایش ADA چند دستورالعمل کلی وجود دارد که باید رعایت شود:
- اجتناب از سیگار و الکل
- آزمایش ADA نیازی به ناشتایی ندارد.
- خودداری از مصرف بیش از حد کافئین زیرا ممکن است بر سطح آدنوزین دآمیناز تاثیر بگذارد.
- در مورد مصرف هرگونه دارو یا مکمل باید به پزشک اطلاع داده شود زیرا ممکن است با نتایج آزمایش ADA تداخل داشته باشد.
روش انجام آزمایش آدنوزین دآمیناز چگونه است؟
برای انجام آزمایش مایع پلور، حجمی از مایع جنب توسط یک پزشک با استفاده از روشی به نام توراسنتز جمع آوری خواهد شد. در طول انجام آزمایش خون ADA، متخصص مراقبت های بهداشتی نمونه خون را می گیرد. این عمل تا 5 دقیقه طول خواهد کشید. سپس نمونه خون جمع آوری شده برای تجزیه و تحلیل جامع به آزمایشگاه ارسال می شود.
بیشتر بخوانید: آزمایش HPV چیست؟
نتایج آزمایش آدنوزین دآمیناز چه چیزی را نشان می دهد؟
- سطوح بالای ADA: اگر سطح ADA در مایع جنب در فردی که دارای علائم بوده بالا باشد، نشان دهنده سل است. با این حال، اگر فرد مبتلا به سل نباشد و سطح ADA همچنان بالا باشد، ممکن است دلیلی برای سرطان (به ویژه لنفوم)، آمبولی ریه، سارکوئیدوز یا لوپوس باشد. لازم به ذکر است سطوح بالای ADA در خون با عفونت ها، بیماری های التهابی یا سرطان های خاص مرتبط هستند.
- سطوح نرمال ADA: سطح نرمال آدنوزین دآمیناز به معنای عدم ابتلا به سل یا سایر عفونت ها نیست. در برخی موارد، فرد مبتلا به سل ممکن است سطح ADA نرمال داشته باشد که پس از انجام آزمایش‌های تشخیصی خاص تایید می شود.
محدوده نرمال آدنوزین دآمیناز چیست؟
محدوده طبیعی سطوح ADA در مردان و زنان 40 واحد در لیتر است. اگر سطح ADA بالاتر از حد نرمال باشد، ممکن است نشان دهنده بیماری های خاصی باشد. سطوح بالاتر از محدوده طبیعی به طور کلی نشان دهنده شرایط مختلف سلامتی مانند سل پلور، سینوویت ناشی از آرتریت روماتوئید، ذات الریه مرتبط با سل، آسیت سلی، مننژیت سل و لنفادنیت سل است.
نتایج مثبت آزمایش آدنوزین دآمیناز نشان دهنده چیست؟
اگر گزارش های آزمایش آدنوزین دآمیناز مثبت باشد که به معنای افزایش سطح ADA است، ممکن است وجود مشکلات سلامتی را نشان دهد. نتایج ADA مثبت نشان می دهد:
- سرطان: در برخی موارد، سطوح بالای ADA منجر به سرطان های خاص می شود.
- سل: گزارش های مثبت آزمایش خون ADA نشان دهنده عفونت سل در مایع جنب یا مغزی نخاعی است.
- شرایط التهابی: برخی شرایط التهابی غیر عفونی مانند آرتریت روماتوئید نیز ممکن است باعث افزایش سطح آدنوزین دآمیناز شوند.
- عفونت ها: سطوح بالای ADA با عفونت های دیگری که ممکن است پلور یا CNS را تحت تاثیر قرار دهند، مرتبط است.
در صورت مثبت بودن سطوح ADA بهتر است با یک متخصص مشورت کنید زیرا پزشک متخصص بر اساس گزارش های آزمایش و ارزیابی شرایط پزشکی، درمان مناسب را توصیه می کند.
بیشتر بخوانید: سوء هاضمه عملکردی چیست؟
آزمایش ADA در کدام آزمایشگاه قابل انجام است؟
آزمایش ADA در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن قابل انجام است و نتیجه آن ظرف دو روز کاری گزارش می گردد. این آزمایش بر روی نمونه خون قابل انجام است. جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره 09128905066 تماس حاصل فرمایید.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، آزمایش ADA برای بررسی و نظارت بر شرایط خاص سلامتی، به ویژه سل و اختلالات نقص ایمنی حیاتی است. این آزمایش سطح آدنوزین دآمیناز را در خون اندازه گیری می کند. فراتر از سل و اختلالات نقص ایمنی، آزمایش ADA سرم به ارزیابی شرایط التهابی مختلف از جمله پریتونیت و برخی بدخیمی های لنفاوی کمک می کند. پزشک ممکن است آزمایش آدنوزین دآمیناز را بر اساس علائم بالینی، سابقه پزشکی و سایر یافته های تشخیصی توصیه کند.
- گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم سعیده گوهری
- تایید صحت علمی : جناب آقای دکتر شاهین مرتضی بیگی
