تاثیر و عوارض جانبی تزریق سوماتوتروپین در ورزشکاران

سوماتوتروپین یا همان هورمون رشد از هیپوفیز ترشح شده و نقش مهمی در رشد جسمانی انسان خصوصا در کودکان و دوران بلوغ بازی می کند.

ورزشکاران بعضا از این هورمون که جزو دارو های دوپینگ محسوب می شود برای افزایش حجم و توانایی عضلانی بصورت تزریق استفاده می نمایند.

این هورمون جزو دارو های استروئیدی نیست و علاوه بر افزایش حجم عضله  سبب افزایش تعداد سلول های عضلانی نیز می شود.

هورمون رشد روی فرایند چربی سوزی بدن تاثیر دارد و کالری ورزشکار را از متابولیسم چربی تامین می نماید.

اگر چه گزارش هایی  وجود دارد که استفاده از هورمون رشد به تنهایی تاثیری نداشته و آن را همراه با انسولین و هورمون تیروئید استفاده می کنند زیرا که هورمون رشد می تواند تاثیر منفی در تولید انسولین و هورمون تیروئید داشته باشد و این خودش سبب کاهش متابولیسم بدن خواهد شد.

اصولا سیستم های غدد درون ریز بدن با فرایند های پیچیده و مرتبط به هم کار می کنند و بدن با توجه به شرایط داخلی و محیطی بین تولید انواع هورمون ها تعادل ایجاد می نماید .

بنابراین واضح است که تزریق هورمون ها می تواند این تعادل را در بدن یک فرد طبیعی بهم بزند و این بهم خوردن تعادل ، مشکلات و دردسر های بعضا غیر قابل جبرانی ایجاد می کند. دیابت ، دفرمه شدن اندام و بیماریهای تیروئیدی نمونه ای از این مشکلات هستند که در مصرف سرخود و بدون آگاهی دارو های دوپینگی اتفاق خواهند افتاد .

پزشکان با علم و آگاهی از میزان هورمون های بدن و اندازه گیری مداوم آنها در حین درمان ،اقدام به تجویز تزریق هورمونها در بیماران و بعضی از ورزشکاران می نمایند.

از آنجا که تاثیر استفاده از داروهای دوپینگی در پیشرفت فیزیکی سریع ورزشکاران را نمی توان کتمان کرد و جذابیت این موضوع برای ورزشکاران همیشه باعث می شود که استفاده از این دارو ها بصورت سیاه در بعضی از ورزشکاران رواج داشته باشد ،لازمست که با دادن آگاهی به جوانان ،جلوی ایجاد عوارض استفاده از این دارو هارا تا حد امکان گرفت.

هورمون رشد با تحریک کبد موجب ترشح فاکتور رشد شبه انسولین (IGF1) و سوماتومدین می شود و در اصل این فاکتور ها هستند که روی اندام تاثیر می گذارند .

ورزشکارانی که از سوماتوتروپین استفاده می کنند لازم است آگاه باشند که این هورمون روی کبد و هیپوفیز تاثیر مستقیم دارد و میتواند سبب کاهش تولید انسولین و هورمون های تیروئیدی شود که دیابت و کم کاری تیروئید را به همراه خواهد داشت .

در این ورزشکاران سطح هورمون رشد (GH) ،انسولین ،قند خون ، IGF1  و هورمون های تیروئیدی قبل ودر حین مصرف هورمون باید به صورت مستمر اندازه گیری شود.

کمبود هورمون رشد در کودکان سبب کاهش رشد و تاخیر در بلوغ می شود . در بالغین علائمی مثل اضطراب ،افسردگی ،افزایش چربی بدن ،افزایش ریسک بیماریهای قلبی عروقی ،کاهش قدرت تفکر و ضعف عضلانی از جمله عوارض کمبود هورمون رشد است. جبران آن معمولا با تزریق هورمون صورت می گیرد و از آنجا که طول عمر هورمون تزریق شده کم می باشد، معمولا تزریق در چند نوبت در هفته صورت می گیرد که مقدار آن بستگی به اندازه هورمون رشد در خون بیمار دارد. طول دوره درمان معمولا چندین سال و در بعضی از افراد تا آخر عمر می باشد .

عوارض اولیه تزریق هورمون رشد می تواند شامل درد عضلانی ،ناراحتی در مفاصل ،سردرد و تعریق در دست و پا باشد . فشار خون و بیماریهای قلبی و عروقی ،ضخیم شدن پوست ،بزرگ شدن استخوان های صورت و دست وپا نیز از جمله عوارض تزریق هورمون رشد هستند.

انجمن غدد آمریکا با توجه به عوارض متعدد استفاده نابجا از تزریق هورمون رشد ، استفاده  از آن را به جز در موارد کمبود هورمون رشد توصیه نمی نمایند.

مایو کلینیک آمریکا استفاده نابجای هورمون رشد را سبب افزایش ضخامت بافتریه در مردان اعلام کرده که مشکلات تنفسی ایجاد می نماید.