بیماری های مشترک انسان و گربه موضوعی مهم و گاهی نادیده گرفته شده در زندگی افرادی است که با گربه ها در ارتباط نزدیک هستند. این بیماری ها که از طریق تماس مستقیم، ترشحات بدن، گازگرفتگی یا خراش منتقل می شوند، هم برای انسان و هم برای حیوان مشکلاتی ایجاد می کنند. اما آیا همه افرادی که با گربه ها زندگی می کنند در معرض خطر قرار دارند؟ شناخت این بیماری ها نه تنها به پیشگیری و مراقبت بهتر کمک می کند بلکه باعث می شود رابطه سالم تری با حیوان خانگی خود داشته باشیم. در ادامه، به مهمترین بیماری های قابل انتقال بین انسان و گربه، روش های انتقال، علائم و راه های پیشگیری آنها خواهیم پرداخت.
توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis)
توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) یکی از شناخته شده ترین و مهمترین بیماری های مشترک میان انسان و گربه است که عامل آن انگل Toxoplasma gondii می باشد. این انگل در چرخه زندگی خود، گربه را به عنوان میزبان نهایی انتخاب می کند و کیست های انگل از طریق مدفوع گربه وارد محیط می شوند. از این رو، تماس با خاک آلوده، سبزیجات و میوه های نشُسته، مصرف گوشت خام یا نیم پز، و در برخی موارد تماس غیرمستقیم با گربه، زمینه انتقال بیماری را فراهم می کند. توکسوپلاسموز در بسیاری از افراد بدون علامت یا با نشانه های خفیف ظاهر می شود اما در برخی گروه ها مانند زنان باردار یا افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، پیامدهای جدی به همراه دارد.
چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به توکسوپلاسموز هستند؟
اگرچه بسیاری از مبتلایان بدون علامت باقی می مانند اما برخی گروه ها به دلیل شرایط جسمی یا سبک زندگی، حساسیت بیشتری نسبت به این بیماری دارند و نیازمند مراقبت و توجه ویژه هستند. مهمترین این گروه ها عبارتند از:
- زنان باردار: در دوران بارداری، ابتلا برای نخستین بار خطراتی مانند سقط، زایمان زودرس یا مشکلات رشدی جنین ایجاد می کند. بنابراین رعایت بهداشت و پیشگیری در این دوره اهمیت بالایی دارد.
- افراد دارای ضعف سیستم ایمنی: کسانی که به بیماری های تضعیف کننده ایمنی مبتلا هستند یا داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف می کنند، در صورت ابتلا ممکن است با علائم شدید یا عوارض جدی تری مواجه شوند.
- افرادی که گربه در منزل دارند: هرچند نگهداری گربه به تنهایی خطرناک نیست اما تماس نزدیک با مدفوع گربه، تمیز کردن خاک گربه یا بی توجهی به اصول بهداشتی احتمال مواجهه با انگل را افزایش می دهد.
علائم توکسوپلاسموز در انسان
توکسوپلاسموز در بسیاری از افراد بدون علامت باقی می ماند اما زمانی که نشانه ها ظاهر می شوند، ممکن است مشابه یک سرماخوردگی خفیف یا ناراحتی عمومی باشند. آگاهی از این علائم به ویژه برای افراد حساس مانند زنان باردار یا افراد دارای ضعف ایمنی، اهمیت زیادی دارد.
- تب خفیف
- درد عضلات
- تورم غدد لنفاوی
- در زنان باردار: احتمال آسیب به جنین
آزمایش های تشخیص توکسوپلاسموز
- Toxo IgG: نشان دهنده برخورد قبلی
- Toxo IgM: نشان دهنده عفونت فعال
- آزمایش PCR توکسوپلاسما: دقیق ترین روش برای تشخیص فعال
این تستها در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن با حساسیت بالا انجام می شود. جهت هماهنگی اعزام نمونه گیر به محل با شماره های 09128905065 و 09128905066 تماس حاصل فرمایید.
بیشتر بخوانید: آزمایش LDL چیست؟
سالمونلا (Salmonellosis)
سالمونلا یکی از بیماری های مشترک میان انسان و گربه است که از طریق آلودگی های گوارشی منتقل می شود. شناخت مسیر انتقال و علائم آن کمک می کند تا با رعایت نکات ساده بهداشتی، خطر ابتلا را به حداقل برسانیم. در ادامه، مهمترین نکات مربوط به این بیماری به صورت خلاصه بیان شده است:
چطور از گربه منتقل میشود؟
سالمونلا یک باکتری روده ای است که از طریق تماس با مدفوع گربه آلوده یا برخورد با سطوح و غذاهای خام آلوده به انسان منتقل شود. بچه گربه ها و گربه هایی که رژیم غذایی خام دارند، به دلیل دفع بیشتر باکتری، احتمال ناقل بودن بالاتری دارند. رعایت بهداشت دست و جلوگیری از تماس مستقیم با خاک دان گربه خطر انتقال را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
علائم سالمونلا در انسان
سالمونلا پس از ورود از طریق دستگاه گوارش باعث بروز علائم حاد و نسبتا ناگهانی می شود. شناخت این نشانه ها به ویژه برای افرادی که با گربه ها یا محیط آلوده در تماس بوده اند اهمیت زیادی دارد زیرا تشخیص سریع مانع از شدت گرفتن بیماری می شود. مهمترین علائم عبارتند از:
- تب
- اسهال
- تهوع و دل درد
آزمایش تشخیص سالمونلا
- کشت مدفوع سالمونلا
- آزمایش PCR سالمونلا (تشخیص سریع)
اگر فرد تماس نزدیک با گربه داشته و دچار اسهال شده، انجام این تستها ضروری است.
کمپیلوباکتر (Campylobacteriosis)
کمپیلوباکتر یکی از باکتری های شایع دستگاه گوارش است که از طریق تماس با مدفوع گربه های بیمار یا لمس آب و خاک آلوده به انسان منتقل می شود. این باکتری بیشتر در بچه گربه ها یا گربه هایی با اسهال دیده می شود و رعایت بهداشت در هنگام تمیز کردن خاک دان یا handling حیوان، نقش مهمی در کاهش خطر انتقال دارد.
علائم کمپیلوباکتر در انسان
کمپیلوباکتر یکی از عوامل شایع عفونت های گوارشی است و پس از ورود به بدن در مدت کوتاهی باعث ناراحتی های گوارشی می شود. آشنایی با نشانه های این بیماری به افراد کمک می کند تا در صورت مواجهه با علائم، سریع تر اقدام به تشخیص و درمان کنند.
- تب
- درد شکم
- اسهال آبکی
- گاهی خونریزی مدفوع
آزمایش تشخیصی
- کشت مدفوع
- آزمایش PCR کمپیلوباکتر
این تستها به خصوص برای کودکان و افراد با علائم مقاوم ضروری است.
هلیکوباکتر مشترک انسان و گربه (Helicobacter heilmannii)
هلیکوباکتر هیلمانی نوعی باکتری شبیه H. pylori است که در معده گربه ها زندگی می کند و در شرایط خاص به انسان نیز منتقل می شود. این عفونت کمتر شایع است اما باعث مشکلات گوارشی مشابه هلیکوباکتر پیلوری می شود و توجه به علائم آن اهمیت دارد.
علائم هلیکوباکتر مشترک انسان و گربه
هلیکوباکتر با درگیری معده خود را نشان می دهد و تشخیص زودهنگام آن به پیشگیری از عوارض کمک می کند. مهمترین علائم عبارتند از:
- نفخ
- تهوع
- درد معده
- ریفلاکس
آزمایش های تشخیصی
روشهای زیر برای تشخیص دقیق تر این نوع هلیکوباکتر به کار می روند:
- تست تنفسی اوره
- آزمایش خون هلیکوباکتر
- آنتی ژن مدفوع هلیکوباکتر
بیشتر بخوانید: آزمایش ذخیره آهن
ژیاردیا (Giardia)
ژیاردیا یکی از شایع ترین انگل های روده ای در حیوانات خانگی است و به راحتی از طریق آب و محیط آلوده به انسان منتقل می شود. این انگل بیشتر در مکان های مرطوب و محیط هایی که امکان آلودگی مدفوع وجود دارد دیده می شود و به ویژه در بچه گربه ها شیوع بالاتری دارد.
علائم ژیاردیا
علائم ژیاردیا با مشکلات گوارشی شروع می شود و شدت آن بسته به میزان آلودگی متفاوت است. مهمترین نشانه ها عبارتند از:
- نفخ
- ضعف
- دل پیچه
- اسهال چرب و بدبو
آزمایش های تشخیصی
برای تشخیص قطعی ژیاردیا از روش های زیر استفاده می شود:
- آنتی ژن ژیاردیا در مدفوع
- آزمایش PCR ژیاردیا (تشخیص دقیق و سریع تر)
رینگ ورم Ringworm / (قارچ پوستی)
رینگ ورم یکی از شایع ترین عفونت های قارچی قابل انتقال بین انسان و گربه است؛ بیماری ای مسری که برخلاف نامش هیچ ارتباطی با «کرم» ندارد. این قارچ در پوست و موی گربه های خیابانی، گربه های کم سن یا حیوانات با ضعف ایمنی بیشتر دیده می شود و به راحتی در اثر تماس منتقل می شود.
علائم رینگ ورم در انسان
رینگ ورم در انسان با تغییرات پوستی مشخص می شود و در صورت عدم درمان گسترش می یابد. مهمترین علائم شامل موارد زیر است:
- پوسته ریزی
- ریزش مو در ناحیه مبتلا
- لکه های دایره ای قرمز و خارش دار
آزمایش های تشخیصی قارچ
برای تشخیص دقیق رینگ ورم و تعیین نوع قارچ، انجام آزمایش های تخصصی ضروری است. رایج ترین روش ها عبارتند از:
- آزمایش KOH
- کشت قارچ پوست و مو
چه زمانی باید آزمایش بدهیم؟
در برخی شرایط، احتمال انتقال بیماری افزایش می یابد و بررسی پزشکی اهمیت بیشتری پیدا می کند. در موارد زیر انجام آزمایش توصیه می شود:
- ضعف سیستم ایمنی
- خراش یا گازگرفتگی گربه
- تماس با گربه بیمار یا بی حال
- باردار بودن و زندگی در کنار گربه
- بروز علائم پوستی پس از تماس با گربه
- مشاهده ضایعات پوستی گرد یا مشکوک
بیشتر بخوانید: دلایل مثبت شدن آزمایش مواد مخدر
چطور از بیماری های مشترک با گربه پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از بیماری های مشترک با گربه به رعایت بهداشت فردی و مراقبت منظم از حیوان بستگی دارد. با انجام نکات زیر می توان احتمال انتقال بیماری ها را به حداقل رساند:
- عدم مصرف غذاهای خام یا نیم پز
- خودداری از دادن غذای خام به گربه
- کرم زدایی و واکسیناسیون منظم گربه
- مراجعه به دامپزشک هر ۶ ماه یک بار
- پرهیز از تماس مستقیم با مدفوع یا خاک آلوده
- شست و شوی کامل دست ها بعد از تماس با گربه
آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن
آزمایشگاه جردن با بهره گیری از جدیدترین تجهیزات مولکولی و میکروبیولوژی، امکان انجام دقیق ترین تست های مرتبط با بیماری های مشترک انسان و گربه را فراهم کرده است. برخی از تست های قابل انجام:
- PCR توکسوپلاسما، هلیکوباکتر، سالمونلا، کمپیلوباکتر، قارچها
- آزمایش های سرولوژی IgG / IgM
- کشت قارچ، کشت مدفوع
- آنتی ژن های رودهای مانند ژیاردیا
اطلاعات تماس آزمایشگاه جردن
- شماره تماس: 02188798979
- ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه 6:30 الی 20، پنجشنبهها: 6:30 الی 18، روزهای تعطیل: 7 الی 15
- مشاوره ژنتیک: 09128905067
- نمونهگیری در منزل: 09128905065 – 09128905066
- وب سایت www.jordanmedlab.com
- اینستاگرام jordan.laboratory
- گردآورنده: بخش علمی آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک جردن- خانم غزال گلابچی فرد
